Ο μεταβολισμός μπορεί να συνδέεται με το βιολογικό μας ρολόι

Μέσα σε κάθε κύτταρο του σώματός μας, χτυπάει ένα μοριακό ρολόι που ρυθμίζει το χρονικό διάστημα σχεδόν κάθε φυσιολογικής διαδικασίας και συμπεριφοράς, από την απελευθέρωση ορμονών και νευροδιαβιβαστών, την αρτηριακή μας πίεση, τη δραστηριότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού μας, όπως και το πότε θα αισθανόμαστε περισσότερη υπνηλία, ενέργεια ή κατάθλιψη. Αυτά τα ρολόγια διατηρούνται σε συγχρονισμό μεταξύ τους και με την ώρα της ημέρας μέσω των σημάτων από ένα μικρό κομμάτι εγκεφαλικού ιστού που το παράθυρό του στον εξωτερικό κόσμο είναι ένα υποσύνολο φωτοευαίσθητων κυττάρων στο πίσω μέρος του ματιού. Η δουλειά όλων αυτών των "κιρκαδικών" ρολογιών είναι να προβλέπουν και να προετοιμάζονται για τα συνηθισμένα και τακτικά γεγονότα στο περιβάλλον μας, όπως π.χ. η άφιξη ενός γεύματος. Αυτό σημαίνει ότι οι διαφορετικές βιοχημικές αντιδράσεις ευνοούνται σε διάφορες ώρες της ημέρας, επιτρέποντας στα εσωτερικά μας όργανα να αλλάζουν τη δουλειά που κάνουν και να αναρρώνουν.

Διαβάστε επίσης: 
Τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν παραλείπουμε γεύματα;

Πολύπλοκες διεργασίες, όπως ο μεταβολισμός των διατροφικών λιπών ή των υδατανθράκων, απαιτούν τον συντονισμό πολλών διαδικασιών που συμβαίνουν στο έντερο, το ήπαρ, το πάγκρεας, τους μύες και τους λιπώδεις ιστούς. Εάν η συνομιλία μεταξύ αυτών των ιστών αποσυντονίζεται, τότε οι διεργασίες γίνονται λιγότερο αποτελεσματικές και, μακροπρόθεσμα, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο διάφορων ασθενειών. Ο κιρκαδικός ρυθμός λοιπόν του ανθρώπινου σώματος, η βιολογική διαδικασία πίσω από τον φυσικό ύπνο και τους κύκλους αφύπνισης, έχει συνδεθεί με τη γενικότερη υγεία μέσα από πρόσφατες έρευνες. Αυτές περιλαμβάνουν την επιβράδυνση της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων, την αύξηση του στρες και πρόσφατα, τον μεταβολισμό του οργανισμού.

Βρεττανοί ερευνητές έβαλαν το θέμα και πάλι κάτω από το μικροσκόπιο, πραγματοποιώντας την πρώτη ανάλυση του κιρκαδικού ρυθμού μέσα στα λιπώδη κύτταρα και η μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports, αναφέρει ότι τα λιπώδη κύτταρα έχουν ένα κιρκαδικό ρυθμό που θα μπορούσε να επηρεάσει τις μεταβολικές διεργασίες, κάτι που σημαίνει ότι το δικό σας προσωπικό πρόγραμμα θα μπορούσε να επηρεάσει την απώλεια ή την πρόσληψη βάρους.

"Αυτή είναι η πρώτη φορά που μπορέσαμε να εντοπίσουμε τέτοιους ρυθμούς στο ανθρώπινο λίπος", λέει ο επικεφαλής της μελέτης συγγραφέας Δρ Jonathan Johnston του Πανεπιστημίου του Surrey.

Η διαταραχή και η κακή ευθυγράμμιση των κιρκαδικών ρυθμών, που επαναλαμβάνονται κάθε 24 ώρες περίπου, θεωρείται ότι συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση του σωματικού βάρους και την κακή υγεία. Για τις ανάγκες της έρευνας, επτά συμμετέχοντες ακολούθησαν έναν κύκλο ύπνου-αφύπνισης-φαγητού που καθορίστηκε από τους ερευνητές. Μετά από λίγες ημέρες στο ρυθμιζόμενο πρόγραμμα, υποβλήθηκαν σε μια μη ρυθμιζόμενη περίοδο 37 ωρών σε ένα εργαστήριο, όπου δεν υπήρχαν αλλαγές στο φως και το σκοτάδι, και έτρωγαν και κοιμόντουσαν ακατάστατα. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα οι επιστήμονες τους πήραν βιοψίες λίπους σε έξι διαστήματα.

Διαβάστε και αυτό: 
Οι δύο ώρες κενό μεταξύ δείπνου και ύπνου μπορεί να είναι υπερβολικό διάστημα

Οι ερευνητές ανέλυσαν την έκφραση των γονιδίων στα λιπώδη κύτταρα και βρήκαν 727 γονίδια που λειτουργούσαν σε κιρκαδικό ρυθμό. Ανακάλυψαν ότι το ένα τρίτο των γονιδίων ολοκλήρωνε το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς τους το πρωί, ενώ τα υπόλοιπα δύο τρίτα ολοκλήρωναν το βράδυ. Αυτά τα μοριακά προγράμματα δεν επηρεάζονταν από τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις με το φως και την πρόσληψη τροφής. Ωστόσο, αυτή η μελέτη δείχνει μια θεωρία ότι η ώρα της ημέρας μπορεί να έχει αντίκτυπο στο μεταβολισμό. "Οι ιστοί που αποτελούνται από λιπώδη κύτταρα δεν αποθηκεύουν μόνο υπερβολική ενέργεια, είναι ενεργοί μεταβολικοί ιστοί, και έχουν τους δικούς τους ρυθμούς", αναφέρει ο Johnston. "Αυτή η έρευνα μας παρέχει περισσότερες πληροφορίες για το πώς αλλάζει ο ανθρώπινος μεταβολισμός κατά τη διάρκεια της ημέρας και πιθανώς γιατί το σώμα επεξεργάζεται τα τρόφιμα με διαφορετικό τρόπο κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας".

Φωτεινή Πουρνάρα
Πηγή: surrey.ac.uk