Κάποια χαρτονομίσματα είναι ακατάλληλα για … χορτοφάγους

Γνωρίζετε ότι τα πρώτα χαρτονομίσματα κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά από τους Κινέζους κατά τη διάρκεια της Δυναστείας των Tang (618-907 μ.Χ.); Αυτά είχαν κυρίως τη μορφή ιδιωτικών αποδείξεων ή σημειωμάτων ανταλλαγής και τα χρησιμοποιούσαν για περισσότερα από 500 χρόνια πριν η ίδια πρακτική αρχίσει να κερδίζει έδαφος και στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα. Οι τεχνολογικές εξελίξεις κατά τη διάρκεια των αιώνων φυσικά μεταμόρφωσαν τις οικονομικές ανταλλαγές και τη μορφή των χρημάτων που χρησιμοποιούμε σήμερα.

Το μυστικό συστατικό του ζωικού λίπους έχει χρησιμοποιηθεί από τα μέσα της δεκαετίας του '90 και έγινε γνωστό μόνο όταν η Βρετανία υιοθέτησε την ίδια τεχνολογία για να παράγει το χαρτονόμισμα των πέντε λιρών, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα ένα μεγάλο κίνημα διαμαρτυρίας στη χώρα. Παρόλο που η Αυστραλία ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που κατασκεύασε χαρτονομίσματα από πολυμερές, αυτό που πολλοί από εμάς δεν γνωρίζουν είναι ότι χρησιμοποιούνται  λίπη ζωικής προέλευσης από πρόβατα, χοίρους και αγελάδες ως «παράγοντες ολίσθησης» για να αποτρέπουν την τριβή και τον στατικό ηλεκτρισμό.

Ένα διαδικτυακό βίντεο που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Facebook από την ομάδα Project Nightfall αποκαλύπτει ότι το λίπος αυτό δεν χρησιμοποιείται μόνο σε βρετανικά και αυστραλιανά νομίσματα, αλλά και σε κάποια από τον Καναδά, τη Μαλαισία, τη Σιγκαπούρη και από άλλες 23 συνολικά χώρες του κόσμου. Όταν η Τράπεζα της Αγγλίας ξεκίνησε τα νέα αυτά χαρτονομίσματα και ανακαλύφθηκε ότι περιέχουν ιχνοστοιχεία (λιγότερο από 0,05%) που προέρχονται από ζωικά προϊόντα, ένα ποσοστό 1% του βρετανικού πληθυσμού που αναγνωρίζεται ως vegan, καθώς και θρησκευτικές ομάδες όπως οι Ινδουιστές, οι Sikh, οι μουσουλμάνοι, εξοργίστηκαν και βρήκαν την ιδέα προσβλητική.  Η αναταραχή δημιούργησε ακόμη και μια ηλεκτρονική ψηφοφορία μέσω της οποίας ζητούσαν από την κεντρική τράπεζα να απομακρύνει το λίπος. Η ψηφοφορία έλαβε περισσότερες από 138.0000 υπογραφές.  Η Τράπεζα δήλωσε ότι θα διερευνήσει εναλλακτικές λύσεις που βασίζονται σε φυτικές ίνες, κάτι το οποίο και έκανε. Η τελική απόφαση, όμως που ανακοινώθηκε δεν ευχαριστεί τους απανταχού vegans: τα χαρτονομίσματα θα συνεχίσουν να κατασκευάζονται με ζωικό λίπος παρά τις αντιρρήσεις.  Η μελλοντική παραγωγή των χαρτονομισμάτων των £ 5 και των £ 10, καθώς και των £ 20 που θα ξεκινήσει το 2020, θα παραμείνουν αμετάβλητες.

Η Τράπεζα δήλωσε ότι δεν πήρε αυτή την απόφαση ελαφρά τη καρδία και ότι αναγνωρίζει πλήρως τις ανησυχίες που ανακύπτουν. Το φοινικέλαιο ήταν η μόνη εφικτή εναλλακτική λύση σε φυτικές ίνες, αλλά υποστηρίζει ότι δεν θα ήταν λειτουργικό για διάφορους λόγους. Πρώτον, η μετάβαση στο φοινικέλαιο θα ήταν εξαιρετικά δαπανηρή και θα κόστιζε επιπλέον 16,5 εκατομμύρια λίρες μέσα στην επόμενη δεκαετία, κάτι που δεν θεωρείται ως "επίτευξη οικονομικής αποδοτικότητας για τους φορολογούμενους", οι οποίοι θα επιβαρυνθούν το κόστος. Δεύτερον, η παραγωγή φοινικέλαιου είναι ένας σημαντικότατος παράγοντας αποψίλωσης των δασών σε τροπικές περιοχές σε όλο τον κόσμο και οι υπεύθυνοι της Τράπεζας ανέφεραν ότι οι δυνητικοί προμηθευτές της δεν ήταν σε θέση να εγγυηθούν ένα προϊόν με βιώσιμη προέλευση. Ακόμα και όταν το φοινικέλαιο πιστοποιείται ως βιώσιμο, υπάρχουν πολλοί ακτιβιστές και περιβαλλοντικές οργανώσεις που αμφισβητούν τα πρότυπα με τα οποία επιτυγχάνεται αυτή η πιστοποίηση. Το συγκεκριμένο είδος ζωικού λίπους είναι μια ουσία που χρησιμοποιείται επίσης ευρέως στην παρασκευή κεριών και σαπουνιού.

Φωτεινή Πουρνάρα