Περισσότερα τρόφιμα ολικής άλεσης μπορεί να είναι καθοριστικά για τη μείωση του κινδύνου διαβήτη

"Ο διαβήτης τύπου 2 αποτελεί μείζονα ανησυχία για την υγεία σε όλο τον κόσμο", δήλωσε η Cecilie Kyrø, ερευνήτρια στο Danish Cancer Society Research Center της Κοπεγχάγης "Οι ολόκληροι κόκκοι και οι ίνες των δημητριακών μπορεί να προσφέρουν προστατευτική δράση κατά του διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, λίγες μελέτες έχουν διεξαχθεί σε κοόρτες με λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την πρόσληψη σιτηρών ολικής άλεσης, τους τύπους των προϊόντων και με μεγάλο εύρος πρόσληψης", πρόσθεσε.

Η Kyrø και οι συνάδελφοί της ανέλυσαν δεδομένα από την Δανέζικη αναλυτική έρευνα παρατήρησης για τη διατροφή, τον καρκίνο και την υγεία με στόχο να εξετάσουν πώς η πρόσληψη σιτηρών ολικής άλεσης επηρεάζει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2. Συνολικά 55.465 ενήλικες ηλικίας μεταξύ 50 και 65 ετών πήραν μέρος στη μελέτη και συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο συχνότητας συνολικής πρόσληψης σιτηρών ολικής άλεσης, συμπεριλαμβανομένων των διαφορετικών προϊόντων και τύπων σιτηρών. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες με βάση την πρόσληψη. Οι άνδρες (26.251 άτομα) με τη χαμηλότερη πρόσληψη ολόκληρων δημητριακών κατανάλωναν 27 γρ. ή λιγότερο ημερησίως και εκείνοι με την υψηλότερη κατανάλωση έτρωγαν 60 γρ. ή περισσότερο την ημέρα, ενώ οι γυναίκες (29.214 άτομα) κατανάλωναν αντίστοιχα 24 γρ. ή 50,8 γρ. κάθε μέρα. Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης (περίπου 15 χρόνια), 7.417 συμμετέχοντες διαγνώστηκαν με διαβήτη τύπου 2.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι κάθε μερίδα δημητριακών ολικής αλέσεως των 16 γρ. ημερησίως μείωσε τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 κατά 11% στους άνδρες και κατά 7% στις γυναίκες.

Όλοι οι τύποι δημητριακών ολικής αλέσεως που μελετήθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του σιταριού, της σίκαλης και της βρώμης, συσχετίσθηκαν σημαντικά με μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 στους άνδρες. Ωστόσο, μόνο το σιτάρι και η βρώμη συνδέθηκαν σημαντικά με μειωμένο κίνδυνο στις γυναίκες. Διαφορετικά προϊόντα ολικής αλέσεως όπως ψωμί σίκαλης ή ολικής αλέσεως και πλιγούρι βρώμης/μούσλι φάνηκε να μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Οι συμμετέχοντες που κατανάλωσαν τις μεγαλύτερες ποσότητες (τουλάχιστον 50 γρ. την ημέρα) είχαν τον χαμηλότερο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2. Η υψηλότερη κατανάλωση δημητριακών ολικής αλέσεως συνδέθηκε με 34% χαμηλότερο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 στους άνδρες και 22% χαμηλότερο για τις γυναίκες, σε σύγκριση με τη χαμηλότερη κατανάλωση.

Τι είναι τα δημητριακά ολικής αλέσεως;

Τα σιτηρά ολικής περιέχουν και τα τρία φυσικά παρόντα κύρια συστατικά του σπόρου ή του πυρήνα των κόκκων: ενδοσπέρμιο, φύτρο και πίτουρο. Το φύτρο είναι το έμβρυο που μπορεί να βλαστήσει και να γίνει ένα νέο φυτό. Περιέχει πολλές βιταμίνες Β, μερικές πρωτεΐνες, μέταλλα και υγιείς τύπους λιπών. Το ενδοσπέρμιο είναι το μεγαλύτερο μέρος του πυρήνα, που περιέχει αμυλούχους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και μικρές ποσότητες βιταμινών και μετάλλων που παρέχουν απαραίτητα θρεπτικά συστατικά στον αναπτυσσόμενο σπόρο. Το πίτουρο είναι το βρώσιμο εξωτερικό μέρος του πυρήνα που περιέχει σημαντικά αντιοξειδωτικά, βιταμίνες Β και ίνες.  Ένας επεξεργασμένος σπόρος υπολείπεται ενός ή περισσοτέρων από αυτά τα τρία μέρη λόγω της επεξεργασίας που έχει υποστεί. Για παράδειγμα, από το άσπρο ρύζι και το άσπρο αλεύρι έχουν αφαιρεθεί τόσο το πίτουρο όσο και το φύτρο από τον αρχικό ολόκληρο κόκκο. Η διαδικασία απομακρύνει περίπου το ένα τέταρτο της πρωτεΐνης και την μισή ή και παραπάνω ποσότητα των βιταμινών και των ανόργανων συστατικών συν όλες σχεδόν τις ίνες. Στα δημητριακά ολικής άλεσης ανήκουν το καστανό ρύζι, το σιτάρι ολικής, το πλιγούρι, η βρώμη, ο αμάραντος, το κριθάρι και η quinoa.

Γιατί είναι σημαντικά τα δημητριακά ολικής για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2;

Οι ακριβείς λόγοι για τους οποίους τα δημητριακά αυτά αποτελούν σημαντικό μηχανισμό για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 δεν είναι ξεκάθαροι αλλά υπάρχουν αρκετές θεωρίες:

• βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, πράγμα που σημαίνει ότι το σώμα χρησιμοποιεί το σάκχαρο του αίματος αποτελεσματικότερα.
• χωνεύονται πιο αργά, γεγονός που οδηγεί σε πολύ πιο αργή αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα μετά το φαγητό.
• τα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν σε συνδυασμό με τις ίνες συμβάλλουν στη μείωση του επιπέδου φλεγμονής του οργανισμού που συνδέεται στενά με τον διαβήτη τύπου 2.
• οι ίνες χωνεύονται ατελώς στο γαστρεντερικό σωλήνα και παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας τα οποία μειώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη.

 "Τα ευρήματά μας συμβαδίζουν με τις διατροφικές συμβουλές οι οποίες συνιστούν την αλλαγή των τροφίμων που περιέχουν άσπρο αλεύρι με δημητριακά ολικής άλεσης", δήλωσε ο Rikard Landberg, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης και καθηγητής τροφίμων και υγείας στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Chalmers του Gothenburg. "Έχετε  πρόσθετα οφέλη για την υγεία - το άσπρο άλευρο έχει μερικές αρνητικές επιπτώσεις, ενώ το ολικής παρουσιάζει αρκετά θετικά αποτελέσματα, εκτός ​​από την προστασία έναντι του διαβήτη τύπου 2. Όσον αφορά τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα ερευνητικά αποτελέσματα είναι σαφή:  από όλες τις μελέτες που έγιναν σε ποικίλες ομάδες ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, δεν υπήρξε ούτε μία που να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία», πρόσθεσε. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Journal of Nutrition.

Φωτεινή Πουρνάρα