Μια πιθανή επιστημονική εξήγηση για τις λιγούρες και την υπερκατανάλωση τροφής

Αν κι εσείς καταβροχθίζετε γλυκά ή αλμυρά snacks μπορεί να σχετίζεται με τον τρόπο ανταπόκρισης του εγκεφάλου σας. Μια ανταμοιβή είναι κάτι που αρέσει πολύ στο μυαλό μας. Όταν εκτιμάμε μια απόλαυση ή δραστηριότητα ή κάποιο βραβείο, ο εγκέφαλός μας  μπαίνει σε κατάσταση χαράς και ευφημίας και φυσικά, θέλει περισσότερα. Το πρόβλημα είναι να προσπαθήσουμε να παρακάμψουμε την επιθυμία για άλλη μια γλυκιά ή αλμυρή «ανταμοιβή».

Σε μια πρόσφατη έρευνα από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Penn State των ΗΠΑ, τα παιδιά των οποίων οι εγκέφαλοι αντιδρούσαν πιο δυναμικά στις ανταμοιβές τροφής παρά στην αντίστοιχη χρηματική, ήταν πιο πιθανό να παραφάνε, ανεξάρτητα από την πείνα ή το βάρος τους. Η Dr. Shana Adise, ήταν επικεφαλής της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Appetite. Τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο για την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας και για οποιαδήποτε μεταγενέστερα προβλήματα υγείας που μπορούν να συνδυαστούν με αυτήν. Όπως εξήγησε η ίδια: "Αν μπορούμε να μάθουμε περισσότερα για τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται στα τρόφιμα και πώς σχετίζεται με αυτό που τρώμε, ίσως μπορούμε να μάθουμε πώς να αλλάζουμε αυτές τις αντιδράσεις και τη συμπεριφορά. Αυτό, επίσης, κάνει τα παιδιά μια ενδιαφέρουσα ομάδα πληθυσμού για να δουλέψει κανείς μαζί τους, διότι αν μπορούμε να σταματήσουμε την υπερκατανάλωση τροφής και την παχυσαρκία σε μια νεώτερη ηλικία, αυτό θα μπορούσε να είναι πραγματικά επωφελές ".

Έχουν υπάρξει μικτά και αντικρουόμενα αποτελέσματα ερευνών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος αντιδρά στα τρόφιμα. Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι εάν ο εγκέφαλος είναι υπερβολικά ευαίσθητος στη δραστηριότητα ανταμοιβής, είναι πιο πιθανό να τρώει και περισσότερο.  Άλλες κριτικές έχουν πει το αντίθετο, ότι η υπερκατανάλωση τροφής θα μπορούσε να συμβεί όταν ο εγκέφαλος δεν παίρνει αρκετή ανταμοιβή από τα τρόφιμα, έτσι ένα άτομο συνεχίζει να τρώει. Η έρευνα από την Dr. Adise και την ομάδα της είναι η πρώτη που δείχνει ότι τα παιδιά που ο εγκέφαλός τους αντιδρά περισσότερο στις ανταμοιβές των τροφίμων παρά στις χρηματικές,  είναι πιο πιθανό να καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες φαγητού. Η Adise εξήγησε: «Γνωρίζουμε πολύ λίγα για τους μηχανισμούς που συμβάλλουν στην υπερκατανάλωση τροφής. Η επιστημονική κοινότητα έχει αναπτύξει θεωρίες που μπορεί να εξηγούν την υπερκατανάλωση τροφής, αλλά δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί εάν σχετίζονται ή όχι με την πρόσληψη τροφής. Έτσι, θελήσαμε να μπούμε στο εργαστήριο και να δοκιμάσουμε το αν μια μεγαλύτερη ανταπόκριση του εγκεφάλου στην προσδοκία και την ανταμοιβή με τρόφιμα  σε σύγκριση με τα χρήματα, σχετίζεται με την υπερκατανάλωση τροφής ".

Η ομάδα μελέτης περιελάμβανε 59 παιδιά ηλικίας μεταξύ 7 και 11 ετών. Κάθε παιδί  πήγε τέσσερις φορές στο Εργαστήριο Διατροφικής Συμπεριφοράς για Παιδιά στο Πανεπιστήμιο του Pennn. Στις τρεις πρώτες επισκέψεις, οι ερευνητές έδιναν στα παιδιά γεύματα και σνακ και παρακολουθούσαν πόσο φαγητό έτρωγαν όταν ήταν πεινασμένα ή όχι. Κατά την τελευταία επίσκεψη, τα παιδιά υποβλήθηκαν σε ειδικές εξετάσεις (fMRI) σε αξονικό τομογράφο, όπου τους δόθηκε η εντολή να παίξουν ένα παιχνίδι. Οι ερευνητές μέτρησαν την ανταπόκριση χρησιμοποιώντας απεικόνιση του εγκεφάλου (BOLD) σε σάρωση η οποία δείχνει τις θέσεις στον εγκέφαλο με τη μεγαλύτερη δραστηριότητα. Τα βραβεία για το νικητή του παιχνιδιού ήταν ποικίλα, είτε ένα βιβλίο, μια λιχουδιά ή μια χρηματική ανταμοιβή.

Τα παιδιά των οποίων οι εγκέφαλοι παρουσίαζαν αυξημένη δραστηριότητα σε σχέση με την προσδοκία ενός διατροφικού  βραβείου ήταν και εκείνα που ήταν πιο πιθανό να υπερκαταναλώσουν, ανεξάρτητα από την πείνα ή το σωματικό τους βάρος.

Η έρευνα ελπίζεται ότι θα δείξει πώς η ανταπόκριση του εγκεφάλου στα τρόφιμα θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος πρόβλεψης και ακόμη και πρόληψης της παχυσαρκίας.

Η Kathleen Keller, καθηγήτρια διατροφικών επιστημών στο Penn State και συν-συγγραφέας της μελέτης, ανέφερε: "Προβλέψαμε ότι τα παιδιά που είχαν αυξημένη ανταπόκριση στα τρόφιμα σε σχέση με τα χρήματα θα ήταν αυτά που θα έτρωγαν περισσότερο και αυτό τελικά παρατηρήσαμε. Θέλαμε ιδιαίτερα να εξετάσουμε τα παιδιά των οποίων οι εγκέφαλοι ανταποκρίθηκαν σε ένα είδος ανταμοιβής έναντι ενός άλλου. Έτσι, το θέμα δεν ήταν ότι τα παιδιά αυτά είναι υπερβολικά ευαίσθητα σε όλες τις ανταμοιβές αλλά ότι είναι πολύ ευαίσθητα στις ανταμοιβές που έχουν να κάνουν με το φαγητό. Μέχρι να ανακαλύψουμε τη βασική αιτία της υπερκατανάλωσης τροφής και των άλλων συμπεριφορών που σχετίζονται με τα τρόφιμα, είναι δύσκολο να δώσουμε καλές συμβουλές για τον καθορισμό αυτών των συμπεριφορών. Από τη στιγμή που τα μοτίβα συμπεριφορών επαναλαμβάνονται σταθερά και  υπερκαταναλώνετε για μεγάλο χρονικό διάστημα, γίνεται πιο δύσκολο να σταματήσετε αυτές τις συνήθειες. Ιδανικά, θα θέλαμε εξαρχής να τις αποτρέψουμε από το να γίνουν συνήθειες".

Ορισμένες διατροφικές συνήθειες στην παιδική ηλικία, όπως η ανικανότητα να σταματήσουν να τρώνε ή η τάση να κρύβουν διάφορα snacks,  μπορεί να υποδηλώνουν μια ανθυγιεινή σχέση με τα τρόφιμα. Ακόμη και αν το παιδί έχει έναν υγιή ΔΜΣ, αυτές οι συνήθειες μπορεί να προηγηθούν της παχυσαρκίας αργότερα στη ζωή του. Οι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν συμπεριφορές που δίνουν μεγάλη έμφαση στο φαγητό, όπως το να χρησιμοποιούν την τροφή ως ανταμοιβή ή ακόμη και το να περιορίζουν την πρόσβαση των παιδιών σε αυτά, δήλωσε η Keller.  "Τα παιδιά εξακολουθούν να αναπτύσσονται, γι 'αυτό είναι μια πολύ κρίσιμη χρονική περίοδος", πρόσθεσε η Adise. "Η κατάσταση αυτή θα μπορούσε να γίνει μια μόνιμη συνήθεια αργότερα στη ζωή." Πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι ορισμένες διατροφικές συμπεριφορές ενδέχεται να τονίστηκαν περισσότερο στη μελέτη. Επειδή τα παιδιά πήγαν στο εργαστήριο μόνο τέσσερις φορές και σερβίρονταν τρόφιμα που ενδεχομένως δεν έτρωγαν στο σπίτι, οι διατροφικές τους συνήθειες στο εργαστήριο ίσως να μην ανταποκρίνονται απαραίτητα στις συνήθεις διατροφικές τους συνήθειες. "Αυτή είναι η αρχή του δρόμου," δήλωσε χαρακτηριστικά η Adise.

Φωτεινή Πουρνάρα