Είστε νυχτερινός τύπος; υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία σας

Ο ύπνος είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες φροντίδας της σωματικής και ψυχικής σας υγείας αλλά συχνά αναρωτιέστε αν το πόσες ώρες κατορθώνετε να κοιμάστε κάθε βράδυ ή η ποιότητα του ύπνου σας κάνουν μεγάλη διαφορά στη γενικότερη υγεία του οργανισμού. Το να είναι κάποιος νυχτοπούλι μπορεί να μην είναι επιλογή αφού είναι γνωστό ότι τα γονίδια επηρεάζουν τον χρονότυπό μας, δηλαδή το πότε προτιμούμε να κοιμόμαστε και να είμαστε ενεργοί. Αλλά, δυστυχώς, φαίνεται ότι να ξενυχτά κάθε βράδυ ένα άτομο από επιλογή μπορεί να είναι επιζήμιο τόσο για την υγεία του όσο και για την …περιφέρειά του. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, οι νυχτερινοί τύποι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη και διάφορα άλλα προβλήματα υγείας και τα ευρήματα υποστηρίζουν προηγούμενες έρευνες που διαπίστωσαν ότι οι βραδινοί αυτοί τύποι ανθρώπων είναι πιο πιθανό να είναι παχύσαρκοι από τους πρωινούς.

Αυτά τα πρότυπα του κιρκαδικού ρολογιού είναι, σε κάποιο βαθμό, γραμμένα όπως προαναφέραμε στα γονίδιά μας. Με την πάροδο των ετών, η επιστημονική κοινότητα έχει συζητήσει τις επιπτώσεις στην υγεία που σχετίζονται με κάθε χρονότυπο αλλά τα ευρήματα δεν ήταν πάντοτε καθοριστικά. Για να δοθεί μια σαφέστερη εικόνα, μια ομάδα ερευνητών από διάφορα ιδρύματα της Ευρώπης διεξήγαγαν την πιο εκτεταμένη ανασκόπηση της σχετικής έρευνας μέχρι σήμερα και τα ευρήματά τους που επικεντρώθηκαν στην προσπάθεια κατανόησης της σχέσης μεταξύ των κιρκαδικών ρυθμών, του τρόπου κατανάλωσης τροφής και της συνολικής καρδιομεταβολικής υγείας δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό Advances in Nutrition.

Επειδή η σύγχρονη ζωή έχει συχνά πυρετώδεις ρυθμούς, η διατροφή και ο ύπνος μας μπορεί πολλές φορές να διαταραχθούν. Η έκθεσή μας σε τεχνητές πηγές φωτός μπορεί επίσης να αποπροσανατολίσει τα κιρκαδικά μας πρότυπα. Αυτές οι διαταραχές μπορούν να μεταβάλλουν τις κυκλικές μεταβολικές διεργασίες, όπως τον έλεγχο της γλυκόζης, τον μεταβολισμό των λιπιδίων και την αρτηριακή πίεση. Όσοι ανήκετε στην κατηγορία των ξενύχτηδων, πιθανότατα να έχετε ήδη συνειδητοποιήσει κάποια μειονεκτήματα αυτού του ιδιαίτερου χρονοδιαγράμματος ύπνου: πιο συγκεκριμένα, το πρότυπο δουλειάς 9π.μ. με 5μ.μ. γίνεται λίγο πιο επώδυνο όταν δεν έχετε κοιμηθεί πριν τις 3 το προηγούμενο βράδυ. Αλλά αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Αναρωτηθήκατε ποτέ εάν το ξενύχτι είναι κακό για σας, πέρα από την πρόσθετη κατανάλωση καφεΐνης που χρειάζεστε την επόμενη μέρα; Σύμφωνα με τη νέα αυτή ανασκόπηση οι συνήθειες του ύπνου θα μπορούσαν να έχουν πολύ σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία μας, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και διαβήτη τύπου 2 ακόμη και 2,5 φορές.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου Northumbria που συμμετείχε στην έρευνα, η φυσική μας προτίμηση στο να μένουμε ξύπνιοι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες ή να ξυπνάμε από τα χαράματα καθορίζεται από τον κιρκαδικό μας ρυθμό, γνωστό και ως χρονότυπο. Πρόκειται για το ρολόι του σώματος που επηρεάζει το πότε κοιμόμαστε, πότε ξυπνάμε και πότε τρώμε καθώς και άλλες λειτουργίες. Εδώ ακριβώς είναι και το θέμα: ο χρονότυπός μας επηρεάζει σημαντικά το πότε και το τι τρώμε. "Τα επίπεδα γλυκόζης πρέπει φυσιολογικά να μειώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας και να φτάνουν στο χαμηλότερο σημείο τους τη νύχτα", αναφέρουν. Αλλά οι βραδινοί τύποι ανθρώπων συνήθως τρώνε αργότερα, κάποιες φορές ακριβώς πριν πάνε για ύπνο με αποτέλεσμα τα επίπεδα γλυκόζης τους να αυξάνονται όταν υποτίθεται ότι πρέπει να βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα. "Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τον μεταβολισμό καθώς το σώμα τους δεν ακολουθεί την κανονική βιολογική διαδικασία", εξηγούν οι ερευνητές.

Έπειτα υπάρχει το ζήτημα του τι ακριβώς είναι πιθανό να επιλέξουν να φάνε. Τα νυχτοπούλια τείνουν να καταναλώνουν τροφές με περισσότερα σάκχαρα, γρήγορο φαγητό, αλκοόλ και ποτά με καφεΐνη σε σύγκριση με τους πρωινούς τύπους που καταναλώνουν περισσότερα φρούτα, λαχανικά, σπόρους και σίκαλη. Όσοι προτιμούν το ξενύχτι έχουν συχνά «ασταθείς τρόπους κατανάλωσης», παρακάμπτοντας το πρωινό και τρώγοντας μεγαλύτερα αλλά λιγότερα γεύματα. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτές οι διατροφικές συνήθειες θα μπορούσαν να εξηγήσουν τον αυξημένο κίνδυνο χρόνιων ασθενειών, κυρίως της καρδιακής νόσου και του διαβήτη τύπου 2. Αλλά αν η προτίμηση για τις ώρες που κοιμάστε καθορίζεται από τη φύση, αυτό σημαίνει ότι είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα μένετε ξάγρυπνοι για το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας για το υπόλοιπο της ζωής σας και θα διατηρήσετε όλες τις επακόλουθες διατροφικές συνήθειες; Δεν είναι απαραίτητο, σύμφωνα με τη μελέτη. Είναι ενδιαφέρον ότι ο χρονότυπος μας αλλάζει καθώς μεγαλώνουμε. "Ενώ το 90% των παιδιών ηλικίας 2 ετών έχει προτίμηση στις πρωινές ώρες, το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 58% μέχρι την ηλικία των έξι ετών και μετατοπίζεται περαιτέρω προς μια βραδινή προτίμηση κατά την εφηβεία", λένε οι ερευνητές. Οι έφηβοι διατηρούν αυτήν τη βραδινή τους προτίμηση στην ενηλικίωση, αλλά στις αρχές της δεκαετίας των 50 οι άνθρωποι τείνουν να προτιμούν τις πρωινές ώρες.

Φωτεινή Πουρνάρα