Φύτρα: Oι ζωντανοί σύμμαχοι της υγείας!

Πασίγνωστα στους οπαδούς της υγιεινής διατροφής, τα μικροσκοπικά και τρυφερά φύτρα από τους σπόρους και τα όσπρια που μόλις έχουν βλαστήσει βρίσκονται σήμερα ακόμη και στα ράφια των supermarket. Η ξεχωριστή τους γεύση και υφή κάνει τη διαφορά σε πιάτα όπως σαλάτες, σούπες αλλά και πολλά άλλα. Κάθε σπόρος (από σιτηρά όπως το σιτάρι και το κριθάρι, ψυχανθή λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς κλπ) κάτω από ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας διακόπτει το λήθαργό του, φυτρώνει και αναπτύσσεται ώστε να προκύψει ένα νέο φυτό. Ως φύτρο θεωρείται το πρώιμο στάδιο του φυτρώματος το οποίο δίνει ένα μικρό, τρυφερό βλαστό που προέρχεται από την ανάπτυξη του φυτικού εμβρύου.

Ο κύριος λόγος για την κατανάλωση των φύτρων είναι η διατροφή και η πέψη. Ουσιαστικά αποκομίζουμε το μεγαλύτερο όφελος από ένα φυτό στην πιο συμπυκνωμένη βιολογικά μορφή του. Όταν βλασταίνουν οι καρποί, αυξάνονται τα πρωτεολυτικά ένζυμα που καθιστούν τους υδατάνθρακες και τις πρωτεΐνες εύπεπτες. Ενώ ο οργανισμός μας παράγει πρωτεολυτικά ένζυμα, όταν τρώμε τρόφιμα που δεν περιέχουν πεπτικά ένζυμα, το σώμα αναγκάζεται να τα παράγει. Μετά από λίγο, η ικανότητα του οργανισμού να παράγει τα κατάλληλα ένζυμα πέφτει μαζί με την ικανότητά του να καταπολεμά τις ασθένειες. Τα καλά νέα είναι ότι τα ένζυμα από τις τροφές που έχουν βλαστήσει, μπορούν να αντικαταστήσουν αυτά που το σώμα δεν παράγει πλέον. Τα φύτρα με ηλικία μικρότερη των τριών ημερών περιέχουν 10 έως 100 φορές τη γλυκοραφανίνη, τον κύριο επαγωγέα ενζύμων, του ώριμου λαχανικού, η οποία βοηθά στην προστασία από χημικούς καρκινογόνους παράγοντες. Η κατανάλωση τροφών που έχουν φυτρώσει όχι μόνο ενισχύει την ποσότητα της αντιοξειδωτικής βιταμίνης C, αλλά αυξάνει παράλληλα την περιεκτικότητα σε χλωροφύλλη, δημιουργώντας έτσι ένα εχθρικό περιβάλλον στους επιβλαβείς οργανισμούς και τα βακτήρια. Επιπλέον, αποτοξινώνει το σώμα και ενισχύει το ανοσοποιητικό και τα επίπεδα οξυγόνου.

Κάποιοι βρίσκουν περίεργο να τρώνε φύτρα και βλαστάρια όταν μπορούν να καταναλώσουν το πλήρες λαχανικό, όσπριο ή καρπό. Όμως, τα φύτρα έχουν τη δική τους εξαιρετικά ευεργετική λίστα θρεπτικών ουσιών που διαφέρει από αυτή των «ενήλικων» ομολόγων τους. Η περιεκτικότητα σε βιταμίνη Ε (που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύει τα κύτταρα από τη βλάβη των ελεύθερων ριζών) για παράδειγμα, μπορεί να φθάσει τα 7,5 mg σε ένα φλιτζάνι φύτρων μπρόκολου σε σύγκριση με τα 1,5 mg της ίδιας ποσότητας ωμού ή μαγειρεμένου μπρόκολου. Η περιεκτικότητα σε σελήνιο μπορεί να είναι στα 28 mg έναντι των 1,5mg στην ίδια περίπτωση. Ενώ ένα ολόκληρο φλιτζάνι φύτρων μπορεί να είναι περισσότερο από όσο θα τρώγατε κάθε φορά, το παραπάνω παράδειγμα αποδεικνύει τη μεγάλη διαφορά στο διατροφικό προφίλ που παρέχουν. Σε αυτή την ποσότητα παίρνετε το 43% της ημερήσιας συνιστώμενης τιμής βιταμίνης Κ που ενισχύει τα οστά και προσφέρει αυξημένη προστασία στον εγκέφαλο. Παίρνετε επίσης το 23% της συνιστώμενης βιταμίνης C και το 16% του φυλλικού οξέος που απαιτείται για το DNA, και τα αμινοξέα, τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών, χωρίς τα οποία αυξάνονται οι πιθανότητες για ανάπτυξη αναιμίας, καρδιακής νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου και καρκίνου. Τα φύτρα είναι επίσης μια εξαιρετική πηγή ινών, μαγγανίου, ριβοφλαβίνης και χαλκού, μαζί με μικρότερες αλλά σημαντικές ποσότητες πρωτεΐνης, θειαμίνης, νιασίνης, βιταμίνης Β6, παντοθενικού οξέος, σιδήρου, μαγνησίου, φωσφόρου και καλίου. Η κατανάλωσή τους αυξάνει επίσης τις ποσότητες και τη βιοδιαθεσιμότητα των πρωτεϊνών, των βιταμινών και των μεταλλικών στοιχείων, μετατρέποντάς τα σε διατροφικές μονάδες παραγωγής ενέργειας.

Το σημαντικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι μεγάλο μέρος της θρεπτικής αξίας των βλαστών καταστρέφεται όταν θερμαίνονται. Με άλλα λόγια, καλό θα είναι να προστίθενται ωμά στο γεύμα. Επίσης, θα πρέπει να ακολουθούνται με μεγάλη προσοχή οι παρακάτω συμβουλές για την ασφαλή κατανάλωσή τους. Όπως γνωρίζουμε, τα βακτηρίδια μπορούν να ευδοκιμήσουν σε ένα ζεστό, υγρό περιβάλλον και τα φύτρα δυστυχώς καλλιεργούνται σε αυτές τις συνθήκες.

• Αγοράστε μόνο φρέσκα φύτρα που έχουν αποθηκευτεί σωστά υπό ψύξη.
• Μην αγοράζετε βλαστούς που έχουν μούχλα, μυρίζουν ή έχουν γλοιώδη υφή.
• Στο σπίτι, διατηρήστε τα στο ψυγείο.
• Πλένετε τα χέρια σας σωστά πριν χρησιμοποιήσετε τα ωμά φύτρα.
• Πριν από τη χρήση, ξεπλύνετέ τα καλά κάτω από τρεχούμενο νερό.
• Εάν αποφασίσετε να τα μαγειρέψετε, μειώνεται ο κίνδυνος δηλητηρίασης. Προσθέστε τα σε σούπες, σε μαγειρευτά φαγητά ή ανακατέψτε τα με ό,τι ψήνετε προς το τέλος της διαδικασίας.

Φωτεινή Πουρνάρα