Η διατροφική αξία της μελιτζάνας

Μαζί με τις ντομάτες, τις πατάτες και τις πιπεριές, οι μελιτζάνες (Solanum melongena) ανήκουν στην οικογένεια των σολανωδών (Solanaceae). Αν και συχνά θεωρούνται λαχανικά, είναι τεχνικά φρούτα καθώς μεγαλώνουν από ανθοφόρα φυτά και περιέχουν σπόρους. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες που διαφέρουν σε μέγεθος και χρώμα. Ενώ οι μελιτζάνες με τη βαθιά μωβ φλούδα είναι πιο συνηθισμένες, υπάρχουν και ποικιλίες με κόκκινο, πράσινο, άσπρο ή ακόμα και μαύρο χρώμα.

Η σύγχρονη μελιτζάνα οφείλει την προέλευσή της στην άγρια εκδοχή που ήταν εγγενής στη Νοτιοανατολική Ασία. Πριν από το μεσαίωνα έφθασε στην Αφρική και μετά εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Για αιώνες οι μελιτζάνες αποτέλεσαν περισσότερο διακοσμητικό φυτό του κήπου παρά τροφή λόγω της πικρής γεύσης τους.

Διατροφικά χαρακτηριστικά

Ένα φλιτζάνι ωμή μελιτζάνα περιέχει:

• 20 θερμίδες
• 0,8 γραμμάρια πρωτεΐνης
• 4,82 γραμμάρια υδατάνθρακες
• 0,15 γραμμάρια λίπους
• 2,5 γραμμάρια διαιτητικών ινών
• 1 γραμμάριο πρωτεΐνης
• 10% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης (ΗΣΔ) μαγγάνιο
• 5% φολικό οξύ
• 5% κάλιο
• 4% βιταμίνη Κ
• 3% βιταμίνη C
• 5% βιταμίνη Β6
• 1% σίδηρο
• 2% μαγνήσιο

Οι μελιτζάνες είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, ειδικά σε νασουνίνη που βρίσκεται στη φλούδα τους η οποία τους δίνει και το μοβ χρώμα. Η νασουνίνη έχει βρεθεί ότι προστατεύει τα λιπίδια στις μεμβράνες των εγκεφαλικών κυττάρων. Οι κυτταρικές μεμβράνες αποτελούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου από λιπίδια και είναι υπεύθυνες για την προστασία του κυττάρου και τη λειτουργία του. Το λιπιδικό στρώμα είναι ζωτικής σημασίας τόσο στο να επιτρέπει την είσοδο των θρεπτικών και στην αποβολή των άχρηστων συστατικών αλλά και στο να παίρνουν οδηγίες από τα μόρια-αγγελιαφόρους που λένε στο κύτταρο τι πρέπει να κάνει. Η νασουνίνη εκτός από ισχυρό αντιοξειδωτικό, βοηθάει επίσης στην αποβολή του επιπλέον σιδήρου από το σώμα. Αν και ο σίδηρος είναι απαραίτητη θρεπτική ουσία για τη μεταφορά οξυγόνου στο αίμα, υποστηρίζοντας παράλληλα το ανοσοποιητικό και τη σύνθεση κολλαγόνου, δεν συνιστάται σε υπερβολικές ποσότητες.

Οι μελιτζάνες είναι υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες ενώ περιέχουν λίγα λιπαρά και κατά συνέπεια συνιστώνται σε όσους έχουν διαβήτη τύπου 2 ή αντιμετωπίζουν προβλήματα βάρους. Μελέτες δείχνουν ότι εκχυλίσματα εμπλουτισμένα με φαινόλες της μελιτζάνας μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο της απορρόφησης της γλυκόζης, ωφέλιμης για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 και τη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση των επιπέδων της LDL (κακής) χοληστερόλης.

Επιλογή και αποθήκευση

Διαλέξτε μελιτζάνες με ζωηρή, λαμπερή φλούδα, χωρίς αποχρωματισμούς, κοψίματα ή χτυπήματα που συνήθως υποδηλώνουν ότι η σάρκα από κάτω έχει καταστραφεί και ενδεχομένως αποσυντεθεί. Το στέλεχος και το καπάκι στην κορυφή της μελιτζάνας πρέπει επίσης να μην παρουσιάζουν αποχρωματισμό. Προτιμήστε αυτές που είναι σχετικά βαριές για το μέγεθός τους. Αποθηκεύστε τις ολόκληρες σε μια πλαστική σακούλα στο ψυγείο για λίγες μέρες.

Οι μελιτζάνες περιέχουν σημαντικές ποσότητες οξαλικού. Τα άτομα με ιστορικό νεφρικών πετρών που περιέχουν οξαλικό πρέπει να αποφεύγουν την υπερβολική κατανάλωσή τους.

Φωτεινή Πουρνάρα