Η επιδημία της «μοδάτης» αλλά και επικίνδυνης δίαιτας

Οι αρχές Ιουνίου και ο Ιανουάριος είναι οι δύο χρονικές στιγμές-κλειδιά που οι κάποιοι άνθρωποι κάνουν τρελά, απελπισμένα πράγματα για να αδυνατίσουν μέσα σε λίγο χρόνο. Ξεκινούν νηστείες, δίαιτες yo-yo, προγράμματα αποτοξίνωσης και «cleanses» χωρίς να συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν σοβαρές συνέπειες για τον οργανισμό από την ξαφνική απώλεια βάρους και τον περιορισμό των θρεπτικών ουσιών. Το ότι οι δίαιτες-αστραπή δεν λειτουργούν και μπορεί να ενέχουν και πολλούς κινδύνους είναι ένα μήνυμα που συχνά χάνεται όχι μόνο ανάμεσα στις κραυγές ανησυχίας για την αλματώδη αύξηση των ποσοστών παχυσαρκίας, αλλά και στον καταιγισμό από διαφημίσεις και την πλύση εγκεφάλου για την «αναγκαιότητα» του τέλειου, αδύνατου κορμιού.

Αν σκέφτεστε κι εσείς να δοκιμάσετε μια από τις «μαγικές» αυτές δίαιτες-αστραπή, διαβάστε παρακάτω κάποια πράγματα που πρέπει να πάρετε σοβαρά υπόψη σας πριν το αποφασίσετε.

Δεν λειτουργούν το ίδιο για όλους

Επειδή ένα διατροφικό πλάνο απώλειας βάρους είναι δημοφιλές δεν σημαίνει ότι θα λειτουργήσει για όλους και πάντα. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες δίαιτες αποτυγχάνουν τελικά. Μέχρι και το 80% όσων ακολουθούν μια δίαιτα, ξαναπαίρνουν το βάρος που χάνουν. Οι περισσότεροι, δυστυχώς, επιστρέφουν στις προηγούμενες διατροφικές τους συνήθειες και τα κιλά επανέρχονται. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, βάζουν περισσότερο βάρος από όσο έχασαν.

Επικίνδυνες για την καρδιά

Οι αυστηρές δίαιτες χαμηλής θερμιδικής αξίας βασίζονται στην ψευδή θεωρία ότι ο οργανισμός χρειάζεται βοήθεια για να εξαλείψει τα σωματικά απόβλητα. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι γρήγορες δίαιτες μπορούν να αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να αυξήσουν τον κίνδυνο αφυδάτωσης, ταχυπαλμίας και καρδιακού στρες, ειδικά όταν γίνονται συχνά. Η μακροπρόθεσμη μείωση των θερμίδων μπορεί τελικά να οδηγήσει σε απώλεια καρδιακού μυός. Οι δίαιτες yo-yo μπορεί επίσης να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία. Όλη αυτή η αυξομείωση βάρους, προδιαθέτει για αθηροσκλήρωση και άλλους τύπους καρδιακών παθήσεων. Οι εμπειρογνώμονες γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες ότι οι στερητικές δίαιτες που διαρκούν πολύ μπορούν να είναι επικίνδυνες, ειδικά όταν μετατρέπονται σε μόδα και μανία. Έχουν προσπαθήσει να εντοπίσουν τους κινδύνους και έχουν καταλήξει ότι οι ανεπάρκειες του καλίου, του μαγνησίου και του χαλκού είναι πιθανές αιτίες των αρρυθμιών που παρατηρήθηκαν σε όσους ακολουθούσαν αυτές τις δίαιτες όπως επίσης και της πτώσης της αρτηριακής πίεσης και της μείωσης του νατρίου στον οργανισμό. Ωστόσο, η αληθινή έκταση του κινδύνου που προκαλούν είναι ακόμη ασαφής. Μεγάλο μέρος των ερευνών έχει γίνει σε παχύσαρκους ανθρώπους οι οποίοι μπορεί πραγματικά να επωφεληθούν από αυτές τις ακραίες δίαιτες και στις περισσότερες των περιπτώσεων η υγεία των συμμετεχόντων παρακολουθείται στενά. Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι θερμιδικά πολύ χαμηλές δίαιτες θα πρέπει να ακολουθούνται αυστηρά και μόνο με την επίβλεψη γιατρού. Δυστυχώς, μεγάλο μέρος όσων αποφασίζουν να δοκιμάσουν κάποια από τις δίαιτες της μόδας, υποκύπτουν στην προτροπή ενός φίλου ή στις υποσχέσεις ενός άρθρου ή μιας διαφήμισης.

Η «ύποπτη» υπόσχεση

Οι δίαιτες αυτές συνήθως ισχυρίζονται ότι μπορούν να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος γρήγορα και εύκολα με ελάχιστη προσπάθεια. Ακόμα κι αν αυτό είναι που κάνει αυτές τις δίαιτες δελεαστικό, είναι παράλληλα και αυτό που τις κάνει ύποπτες. Οι εμπειρογνώμονες τονίζουν συνεχώς ότι ο μόνος τρόπος για να χάσετε βάρος και να το διατηρήσετε είναι να κάνετε μακροπρόθεσμες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, όπως η προσαρμογή μιας υγιεινής διατροφής και η τακτική άσκηση. Είναι περιττό να πούμε ότι η πραγματοποίηση αυτών των αλλαγών δεν είναι τόσο εύκολη ούτε γρήγορη. Όταν δοκιμάζετε μια δίαιτα-αστραπή πιθανότατα θα χάσετε κιλά σε λίγες μέρες όπως υπόσχεται, αφού η διατροφή σας θα είναι πολύ περιορισμένη. Δυστυχώς, το μεγαλύτερο μέρος του βάρους που θα χάσετε είναι μόνο το βάρος του νερού. Μόλις σταματήσετε τη δίαιτα και συνεχίσετε τον φυσιολογικό σας τρόπο ζωής, οι πιθανότητες είναι ότι θα ξαναπάρετε το βάρος που χάσατε και ίσως και περισσότερο.

Διαταράσσουν τον μεταβολισμό

Επειδή οι περισσότερες από αυτές τις δίαιτες απαιτούν να φάτε μια συγκεκριμένη ποσότητα τροφής με ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, μπορεί επίσης να καταλήξετε να διαταράξετε τον φυσικό σας μεταβολισμό. Ο οργανισμός μας έχει τη φυσική ικανότητα να μας πει πότε να τρώμε και πότε να σταματάμε. Το να πηγαίνουμε κόντρα σε αυτό το φυσικό πρότυπο θα έχει σίγουρα αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να διαρκέσουν και πολύ μετά τη δίαιτα.

Διατροφικές ανεπάρκειες

Οι στερητικές και γρήγορες δίαιτες σας απαγορεύουν επίσης να τρώτε ορισμένα είδη τροφίμων όπως υδατάνθρακες ή οποιοδήποτε είδος λίπους από τις καθημερινές σας τροφές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια σοβαρή διατροφική ανεπάρκεια. Οι υδατάνθρακες είναι μια σημαντική πηγή ενέργειας και στερώντας τον εαυτό σας από αυτά τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε κουρασμένοι και ανίκανοι να λειτουργήσετε κανονικά. Αντίθετα με την κοινή αντίληψη, δεν είναι όλα τα λίπη κακά για τον οργανισμό μας. Λιπαρά όπως τα ωμέγα-3 είναι απαραίτητα για μια καλή υγεία.

Απώλεια μαλλιών και μυών

Οι διατροφικές ελλείψεις μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε απώλεια μαλλιών και μυών. Τα μαλλιά απαιτούν μεγάλη ποσότητα πρωτεΐνης για να αναπτυχθούν και να είναι υγιή. Παράλληλα, δεδομένου ότι η διατροφή σας είναι πολύ χαμηλή σε θερμίδες, το σώμα θα αναζητήσει άλλους τρόπους για να πάρει ενέργεια. Ένας από αυτούς τους τρόπους είναι η αφομοίωση των μυών, πράγμα επιζήμιο για την απώλεια βάρους, επειδή οι μύες σας βοηθούν να κάψετε περισσότερες θερμίδες ακόμη και όταν είστε σε ηρεμία.

Αφυδάτωση

Η άμεση "επιτυχία" είναι απλώς μια ψευδαίσθηση, καθώς τα κιλά που χάθηκαν πιθανότατα προέρχονται από το νερό και όχι από το λίπος, σημειώνουν οι ειδικοί. Αυτό συμβαίνει επειδή όταν περιορίζετε τις θερμίδες, τους υδατάνθρακες ή και τα δύο, η πρώτη πηγή ενέργειας που καίει το σώμα - πολύ πριν το λίπος - είναι το γλυκογόνο, όπως εξηγούν. Το γλυκογόνο είναι μια μορφή υδατανθράκων που αποθηκεύεται στο συκώτι και τους μυς και συνδέεται με το νερό. Έτσι, όταν καίτε το γλυκογόνο σας, το συνδεδεμένο νερό βγαίνει από τον οργανισμό και σε πολλές περιπτώσεις προκαλείται αφυδάτωση με συμπτώματα πονοκεφάλου, κόπωσης και ζάλης.

Αυξομειώσεις σακχάρου

Ανάλογα με τη δίαιτα που ακολουθείτε, δεν έχετε σταθερή πρόσληψη υδατανθράκων, πρωτεϊνών, λιπών και ινών καθ 'όλη τη διάρκεια της ημέρας για να διατηρήσετε σταθερά τα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα, εξηγούν οι επιστήμονες. Και αν ακολουθείτε ένα αποτοξινωτικό πλάνο, η τακτική πρόσληψη χυμού υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες μπορεί να προκαλέσει απότομες αυξομειώσεις που, με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να συμβάλουν ακόμη και στην εμφάνιση διαβήτη τύπου 2.

Προβλήματα στον εγκέφαλο

Ομοίως, αν ο εγκέφαλός σας λειτουργεί βασισμένος στις κετόνες, υπολειτουργεί. Η «ομίχλη του εγκεφάλου» κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας δίαιτας είναι συνηθισμένη αλλά πιθανά και επικίνδυνη, όπως έδειξαν μελέτες σε ζώα. Εν τω μεταξύ, οποιαδήποτε δίαιτα-αστραπή, ακόμα και αν περιέχει επαρκή ποσότητα υδατανθράκων, αυξάνει τα επίπεδα της κορτικοστερόνης και κάνει τον εγκέφαλό σας πιο επιρρεπή σε άγχος και στρες, αυξάνοντας τον κίνδυνο κατάθλιψης. Όταν οι άνθρωποι περιορίζουν τη διατροφή τους ξαφνικά, μπορεί να αναπτύξουν πιο έντονη λαχτάρα για φαγητά που έτρωγαν πριν. Βιώνοντας αυτές τις λιγούρες και τις επιθυμίες για φαγητό ενώ παράλληλα περιορίζουν τον οργανισμό τους από αυτό, είναι κάτι που μπορεί να προκαλέσει μεγάλη πίεση στον εγκέφαλο και να μετατραπεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε μια ιδεοληπτική στάση απέναντι στις τροφές, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να επικεντρωθεί σε άλλα πράγματα εκτός από το φαγητό

Φωτεινή Πουρνάρα