Φάκελος γονίδια και κατανάλωση θερμίδων-Η ώρα της αλήθειας!

Ένας μεγάλος αριθμός ενηλίκων είναι υπέρβαροι, γεγονός που οφείλεται κυρίως στον σύγχρονο τρόπο ζωής ο οποίος χαρακτηρίζεται από χαμηλή σωματική δραστηριότητα και πρόσληψη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες. Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία έχουν γίνει παγκόσμιο πρόβλημα υγείας, αλλά οι περισσότεροι από εμάς εξακολουθούμε να νοιώθουμε μπερδεμένοι όσον αφορά στους παράγοντες που οδηγούν σε αύξηση του σωματικού βάρους. Τα γονίδια επηρεάζουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης ανάπτυξης, της φυσιολογίας και της προσαρμογής και η παχυσαρκία δεν αποτελεί εξαίρεση. Ωστόσο, σπάνια γνωρίζουμε για τα συγκεκριμένα γονίδια που συμβάλλουν στην παχυσαρκία. Τα μεμονωμένα γονιδιωματικά προφίλ υπόσχονται την απόλυτη εξατομικευμένη ιατρική περίθαλψη, η οποία περιλαμβάνει και διατροφική καθοδήγηση. Στην πραγματικότητα, οι εξατομικευμένες αυτές υπηρεσίες προσπαθούν να διαβάσουν τα γονιδιώματα σαν να ήταν μενού. Αλλά πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι είναι πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου (TUM), οι γενετικοί παράγοντες που συνήθως αναφέρονται στις διατροφικές μελέτες δεν συσχετίζονται σταθερά με την κατανάλωση των συνολικών θερμίδων, των υδατανθράκων και του λίπους. Η ομάδα του TUM επανεξέτασε τις αλληλεπιδράσεις γονιδίου-διατροφής που έχουν περιγραφεί στην επιστημονική βιβλιογραφία. Τα άρθρα αυτά είχαν δημοσιευθεί μεταξύ του 1994 και του 2017 και είχαν συμπεριληφθεί ενήλικες άνθρωποι στην ανασκόπηση. Τα λεπτομερή ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Advances in Nutrition. Οι επιστήμονες δημιούργησαν μια αρχική βάση δεδομένων με πάνω από 10.000 επιστημονικά άρθρα. Η ομάδα του TUM υποστηρίζει ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένοι γενετικοί παράγοντες συνδέονται με τη συνολική πρόσληψη θερμίδων, υδατανθράκων και λίπους. Οι γνώσεις μας, υπογραμμίζει η Christina Holzapfel, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διατροφικής Ιατρικής του TUM, εξακολουθούν να είναι πολύ περιορισμένες για την εξαγωγή ατομικών συστάσεων για τη διατροφή βάσει γενετικών πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων των συστάσεων για τη διαχείριση του βάρους.

 Μέχρι σήμερα, περίπου 100 γονίδια έχουν συσχετιστεί με το σωματικό βάρος, αλλά η λειτουργία τους καθώς και οι βιολογικοί μηχανισμοί πίσω από αυτά, εξακολουθούν να είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι.  Όλα αυτά τα γονίδια μαζί  εξηγούν λιγότερο από το 3% της μεταβολής του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Για το λόγο αυτό η απάντηση στο αν τα γονίδια συμβάλλουν τελικά στην παχυσαρκία, δεν μπορεί ακόμη να απαντηθεί με σαφήνεια. Το γονίδιο που συνεισφέρει περισσότερο από όλα, εντοπίστηκε από μελέτες συσχέτισης σε όλο το γονιδίωμα και είναι αυτό που ονομάζεται, πολύ λογικά, γονίδιο που σχετίζεται με την μάζα λίπους και με την παχυσαρκία (FTO). Η παραλλαγή του FTO που αυξάνει τον ΔΜΣ είναι σχετικά συχνή, υπάρχει σε ποσοστό έως και 42% του πληθυσμού και μπορεί να προσθέσει επιπλέον κιλά στο σωματικό βάρος. Ωστόσο, αυτό το γονίδιο εξηγεί μόνο μια διακύμανση 0,3%  στον ΔΜΣ. Τα καλά νέα είναι ότι οι άνθρωποι με αυτή την παραλλαγή μπορούν να χάσουν βάρος εξίσου εύκολα, καταναλώνοντας λιγότερη τροφή και βάζοντας την άσκηση στη ζωή τους. Γι 'αυτό είναι καλό να θυμόμαστε ότι τα γονίδια δεν λειτουργούν μεμονωμένα, αλλά σε συνεργασία με τα τρόφιμα που τρώμε και τη σωματική δραστηριότητα που κάνουμε.

Φωτεινή Πουρνάρα