Γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι πάσχουν από αλλεργίες;

Η Παγκόσμια Ημέρα Αλλεργίας εορτάστηκε για πρώτη φορά το 2005, με απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Αλλεργιολογίας (World Allergy Organization-WAO) και στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του κόσμου για τις συνέπειες των αλλεργιών στην ανθρώπινη υγεία καθώς και στην υιοθέτηση αποτελεσματικών μέτρων πρόληψης. Στις αρχές του 20ού αιώνα, η αλλεργία θεωρείτο ως σπάνια ασθένεια. Από τότε, αρκετοί παράγοντες προκάλεσαν μια αύξηση που εντάθηκε τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.

Σήμερα, η αλλεργία αποτελεί μια ανησυχία πανδημικών διαστάσεων για την δημόσια υγεία. Δεν επηρεάζει μόνο περισσότερους από 150 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη, αλλά και την οικονομία του τομέα υγείας καθώς και τη μακροοικονομία.

Το ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων των διαφόρων οργανισμών που δραστηριοποιούνται γύρω από αυτό το θέμα, όπως ο World Allergy Organization (WAO), η  Εuropean Academy of Allergy & Clinical Immunology (EAACI) αλλά και η Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας (ΕΕΑΚΑ), στοχεύουν στην προώθηση της επιστημονικής γνώσης γύρω από το θέμα, στη γεφύρωση του υπάρχοντος χάσματος γνώσεων σχετικά με τις αλλεργικές και ανοσολογικές ασθένειες μεταξύ των μη ειδικών, στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τον οικονομικό τους αντίκτυπο και τις επιπτώσεις στην ευημερία των ασθενών, με απώτερο στόχο τη χαλάρωση του πόνου των ασθενών.

Απειλή για την δημόσια υγεία με πανδημικό πεδίο εφαρμογής

Προς το παρόν υπολογίζεται ότι έως και το 30% των Ευρωπαίων πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα ή επιπεφυκίτιδα, μέχρι και το 20% πάσχουν από άσθμα και το 15% από αλλεργικές δερματικές παθήσεις, με αυξανόμενο επιπολασμό σε πολλές περιοχές. Η επιβάρυνση κορυφώνεται στην ηλικιακή ομάδα 20-40 ετών με κλινικά συμπτώματα ρινίτιδας που φτάνουν το 45%. Οι αριθμοί σε όλο τον κόσμο είναι εξίσου ανησυχητικοί. Σχεδόν μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι υποφέρουν από ρινίτιδα και περίπου 300 εκατομμύρια από  άσθμα. Οι τροφικές αλλεργίες γίνονται όλο και πιο συχνές και σοβαρές. Οι επαγγελματικής μορφής αλλεργίες, οι αλλεργίες στα φάρμακα και εκείνες στο δηλητήριο του τσιμπήματος εντόμων (μερικές φορές θανατηφόρες), προσθέτουν ακόμα μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και ανησυχίες. Τέλος, αναφέρονται ολοένα και περισσότερο νέοι τύποι αλλεργικών ασθενειών και αλλεργιών σε προηγούμενες μη αλλεργιογόνες ουσίες. Λαμβάνοντας υπόψη τις ανοδικές τάσεις που δείχνουν οι επιδημιολογικές μελέτες, η EAACI προβλέπει ότι σε λιγότερο από 15 χρόνια περισσότερο από το μισό του ευρωπαϊκού πληθυσμού θα υποφέρει από κάποιο είδος αλλεργίας.

Τι είναι η αλλεργία;

Η αλλεργία είναι μια υπερβολική αντίδραση του ανθρώπινου αμυντικού συστήματος σε μια γενικά αβλαβή ουσία. Οι αλλεργίες είναι οι συχνότερες χρόνιες ασθένειες σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες οι οποίες παραμένουν συνήθως για πολλά χρόνια. Ωστόσο, μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Οι ασθενείς με μία αλλεργική πάθηση έχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν περισσότερες αλλεργίες. Το είδος που εμφανίζεται πρώτο είναι το ατοπικό έκζεμα, το οποίο επηρεάζει περισσότερο από το 10% των μωρών στην Ευρώπη. Το άσθμα και η αλλεργική ρινίτιδα συνυπάρχουν πολύ συχνά στο ίδιο άτομο και αποκαλούνται αναπνευστική αλλεργία.

Ο πολλαπλός αντίκτυπος της αλλεργίας

Οι αλλεργίες είναι επιζήμιες τόσο για τα άτομα όσο και για την κοινωνία ως σύνολο. Οι ασθενείς αντιμετωπίζουν μια φθορά στην ποιότητα ζωής τους, στον ύπνο, στη διάθεσή τους, στην απόδοση στο χώρο εργασίας ή στο σχολείο και στη συνολική προσωπική τους ανάπτυξη. Επιπλέον, η κοινωνία γενικά αντιμετωπίζει αυξανόμενο άμεσο και έμμεσο κόστος ενός μεγέθους που σύντομα αναφέρουν οι εδικοί ότι θα είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί. Τα ελλείμματα απόδοσης, η απώλεια παραγωγικότητας και οι απουσίες εξαιτίας των αλλεργιών έχουν μεγάλη επίδραση στη μακροοικονομία, ενώ το άμεσο ιατρικό κόστος, συμπεριλαμβανομένης της νοσηλείας, στραγγίζει τις εθνικές οικονομίες από τους απαραίτητους πόρους. Με μια τρέχουσα εκτίμηση περισσότερων από 150 εκατομμυρίων ασθενών και μια πρόβλεψη περισσότερων από 250 εκατομμυρίων ασθενών στην Ευρώπη κατά την επόμενη δεκαετία, οι αλλεργίες αποτελούν πρόβλημα δημόσιας υγείας με αναλογίες πανδημίας που απαιτούν άμεση και συντονισμένη δράση.

Στη χώρα μας, λόγω της αυξημένης γύρης στην ατμόσφαιρα και των άλλων αλλεργιογόνων ιδιαίτερα την εποχή της άνοιξης, οι αλλεργίες είναι πολύ συχνές την περίοδο αυτή.  Οι πιο συνηθισμένες αλλεργίες είναι η αλλεργική ρινίτιδα και τα μάτια με κνησμό (αλλεργική επιπεφυκίτιδα), η κνίδωση και το αγγειοίδημα, το άσθμα , τα δερματικά εξανθήματα που προκαλούν κνησμό, οι τροφικές αλλεργίες, η αλλεργία στο τσίμπημα υμενοπτέρων (σφηκών και μελισσών), η αναφυλαξία. Η σωστή ενημέρωση του κοινού και η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, συμβάλλουν  στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής των αλλεργικών ατόμων, αλλά και οικογενειών τους, καθώς επίσης και στην μείωση της κοινωνικο-οικονομικής επιβάρυνσης των νοσημάτων αυτών, που είναι πολύ σημαντική.

Φωτεινή Πουρνάρα