Χρένο, από τη αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα
Αν και δεν υπάρχουν αναφορές όσον αφορά τη χρήση του στις γαστρονομικές απολαύσεις της εποχής, το εκτιμούσαν ιδιαίτερα στην Αρχαία Ελλάδα. Έχουν διασωθεί μαρτυρίες για την συστηματική καλλιέργεια και χρήση του ως θεραπευτικό βότανο. Ο λόγος για το χρένο για το οποίο η Πυθία είχε εκμυστηρευτεί στον Απόλλωνα ότι η ρίζα του αξίζει το βάρος της σε χρυσό.
Το χρένο (armoracia rusticana) είναι ένα πολυετές φυτό της οικογένειας των σταυρανθών (Brassicaceae), η οποία περιλαμβάνει επίσης το μπρόκολο, το λάχανο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το κοινό ραπανάκι κ.α. Προέρχεται από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη δυτική Ασία, αλλά είναι πλέον δημοφιλές σε όλο τον κόσμο.
Το φυτό φτάνει σε ύψος μέχρι 1,5 μέτρο και καλλιεργείται κυρίως για τα μεγάλη, λευκή, κωνική ρίζα του, όμως χρήσιμα είναι και τα φύλα του. Έχει έντονη μυρωδιά και γεύση και το κόψιμο της ρίζας μπορεί να ερεθίσει τα μάτια.
Ήταν διαδεδομένο από πολύ παλιά ως θεραπευτικό βότανο, καρύκευμα και λαχανικό. Ήταν γνωστό στην αρχαία Αίγυπτο από το 1500 π.Χ. Κατά το μεσαίωνα, η ρίζα και το φύλλωμα του φυτού χρησιμοποιούνταν εντατικά για θεραπευτικούς σκοπούς, ενώ η ρίζα του χρησιμοποιούνταν και ως καρύκευμα για το κρέας και το ψάρι σε χώρες όπως η Γερμανία, η Σκανδιναβία και η Μεγάλη Βρετανία.
Είναι πλούσιο σε βιταμίνες C, Β-καροτίνη, σίδηρο, κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, θείο, σιναπέλαιο, γλυκοζίτες, φλαβονοειδή κ.α.
Στη μαγειρική θεωρείται εξαιρετικό ορεκτικό και χρησιμοποιείται ως βασικό συστατικό σε μπαχαρικά, σάλτσες και σούπες. Αποτελεί το βασικό συστατικό της διάσημης σάλτσας Horseradish, που παρασκευάζεται από τριμμένη ρίζα χρένου και ξίδι και είναι ένα δημοφιλές καρύκευμα σε όλο σχεδόν το κόσμο. Η προσθήκη ξιδιού στο χρένο μειώνει την έντονη γεύση του και το καθιστά ηπιότερο γευστικά.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, συνήθως σερβίρεται με ψητό βοδινό κρέας, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε σάντουιτς και σαλάτες. Επίσης δημοφιλής στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι η Tewkesbury μουστάρδα, ένα μείγμα μουστάρδας και τριμμένου χρένου. Τα φρέσκα φύλλα του μπορούν να προστεθούν σε σαλάτες, αλλά σε μικρές ποσότητες λόγω της έντονης γεύσης τους. Επιπλέον, το χρένο, συμβάλλει στη συντήρηση του κρέατος και του ψαριού λόγω των βακτηριοκτόνων και αντισηπτικών του ιδιοτήτων.
Θεωρείται απαραίτητο συνοδευτικό του κρέατος γιατί διασπά και τις πιο επίμονες πρωτεΐνες. Λόγω των συστατικών του παρέχει σημαντικά οφέλη στην υγεία μας.
Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται εσωτερικά από άτομα με έλκη στομάχου ή προβλήματα θυρεοειδούς. Υπερβολική κατανάλωσή του μπορεί να προκαλέσει κολικούς.
