Αφλατοξίνη, ένας αόρατος κίνδυνος για τα τρόφιμα

Δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως εκτίθενται σε αφλατοξίνες μέσω της διατροφής τους, ιδιαίτερα σε χώρες όπου τα τρόφιμα δεν παρακολουθούνται και δεν ελέγχονται τακτικά για μολυσματικούς παράγοντες. Η αφλατοξίνη είναι ένα ισχυρό καρκινογόνο που παράγεται από τους μύκητες Asergillus flavus και Aspergillus parasiticus που αναπτύσσονται κυρίως σε ξηρά φρούτα, ξηρούς καρπούς (ιδιαίτερα στα αράπικα φιστίκια και τα αμύγδαλα), μπαχαρικά, σόγια, κακάο, σιτηρά, βαμβακέλαιο και σε τυριά όταν υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας. Μπορεί επίσης να εμφανισθεί στο γάλα ή το κρέας ζώων που έχουν τραφεί με ζωοτροφές στις οποίες έχουν αναπτυχθεί μύκητες. Ο πολλαπλασιασμός αυτών των μυκήτων και η προκύπτουσα μόλυνση συμβαίνουν όταν οι καλλιέργειες έχουν εξασθενήσει από έντομα, ξηρασία ή άλλες δυσμενείς συνθήκες ή έχουν αποθηκευτεί ακατάλληλα. Οι αφλατοξίνες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες από τη θερμότητα. Το μαγείρεμα ή άλλες μέθοδοι προετοιμασίας δεν μπορούν δυστυχώς να χρησιμοποιηθούν για να τις καταστρέψουν.

Η χρόνια έκθεση στην αφλατοξίνη προκαλεί περίπου 25.000-155.000 θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο από την κατανάλωση καλαμποκιού και φιστικιών και μόνο. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνών της Διεθνούς Επισιτιστικής Πολιτικής των ΗΠΑ, η κατανάλωση ακόμη και μικροσκοπικών ποσοτήτων αφλατοξίνης μπορεί να έχει αθροιστική επίδραση και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ηπατικές βλάβες , γαστρεντερική δυσλειτουργία, μειωμένη όρεξη, μειωμένη αναπαραγωγική λειτουργία, μειωμένη ανάπτυξη. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στη συγκέντρωση αφλατοξίνης στις ζωοτροφές. Η αφλατοξίνη επιτίθεται στα κεντρικά συστήματα του οργανισμού. Εμποδίζει την κυτταρική ανάπτυξη, την πέψη και το ανοσοποιητικό σύστημα. Αλλάζει το σώμα σε κυτταρικό επίπεδο και ενθαρρύνει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Μειώνει τη μιτοχονδριακή αναπνοή και αναγκάζει τα κύτταρα να σταματήσουν να λειτουργούν σωστά, θέτοντας τις βάσεις για διάφορες ασθένειες όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα σε κυτταρικό επίπεδο είναι η μείωση της επεξεργασίας των λιπιδίων. Αυτό οδηγεί σε λιπαρό ήπαρ και ένα λιπώδες ήπαρ δεν μπορεί να επεξεργαστεί τρόφιμα ή να καθαρίσει αποτελεσματικά το αίμα. Διαταράσσει επίσης το πεπτικό σύστημα, εμποδίζοντας την ικανότητα του σώματος να απορροφά τα λίπη και τις λιποδιαλυτές βιταμίνες. Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην αφλατοξίνη των τροφίμων, καθώς ο οργανισμός τους εξακολουθεί να αναπτύσσεται.

• Μην κρατάτε όσπρια, δημητριακά και ξηρούς καρπούς για μεγάλες χρονικές περιόδους. Να τα καταναλώνετε ιδανικά μέσα σε 1-2 μήνες.
• Αγοράστε τα πιο φρέσκα υλικά που μπορείτε, ιδανικά εκείνα που καλλιεργούνται κοντά στην περιοχή σας.
• Αποθηκεύετε τα ευαίσθητα σε αφλατοξίνες τρόφιμα σε μέρη ξηρά και δροσερά για να αποφύγετε την ανάπτυξη μούχλας.
• Μπορείτε επίσης να μουλιάσετε τους σπόρους, τα όσπρια και τους ξηρούς καρπούς πριν τα φάτε. Αυτό είναι μια εύκολη λύση που ενισχύει τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών συστατικών και βοηθά στη μείωση της παρουσίας των «αντι-θρεπτικών» ουσιών και των μυκήτων.

Φωτεινή Πουρνάρα