Δυστυχώς, οι ετικέτες και οι κατασκευαστές τροφίμων εξακολουθούν να μας ξεγελούν

Οι ετικέτες τροφίμων παρέχουν διάφορα είδη πληροφοριών, όπως τα συστατικά, την προέλευση, τη διατροφική αξία, το μέγεθος της μερίδας κλπ. Οι πληροφορίες αυτές είναι καθοριστικής σημασίας καθώς βοηθούν τους καταναλωτές, οι οποίοι θέλουν και έχουν το δικαίωμα να ενημερώνονται σωστά, να επιλέξουν τι τελικά θα αγοράσουν. Πρόκειται για βασική αρχή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα τρόφιμα. Το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) εξέδωσε Δελτίο Τύπου στο οποίο επισημαίνονται σε μια έκθεση πρόσφατα ευρήματα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Καταναλωτών σχετικά με τις παραπλανητικές ετικέτες σε διάφορα τρόφιμα και ποτά τα οποία προσπαθούν επιτήδεια να μας ξεγελάσουν.

Ο ευρωπαϊκός οργανισμός καταναλωτών BEUC, ο οποίος εκπροσωπεί οργανώσεις καταναλωτών σε δέκα χώρες, ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να ενισχύσει τους κανόνες που διέπουν την επισήμανση των τροφίμων. Η νομοθεσία της ΕΕ ορίζει σαφώς ότι η επισήμανση και η συσκευασία των τροφίμων δεν πρέπει να παραπλανούν τον καταναλωτή. Ωστόσο, οι παραγωγοί εκμεταλλεύονται τις γκρίζες ζώνες στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για να φανεί ότι η ποιότητα των προϊόντων τους είναι καλύτερη από αυτή που πραγματικά είναι. Στην έκθεσή του αυτή που έχει τίτλο «Food Labels: Tricks of the Trade», ο BEUC υπογράμμισε τρία ιδιαίτερα ανησυχητικά στοιχεία :

• βιομηχανικά προϊόντα που χαρακτηρίζονται ως "παραδοσιακά", "χειροποίητα" ή «φυσικά», υποδηλώνοντας ψευδώς την ιδέα της μικρής κλίμακας βιοτεχνικής παραγωγής τροφίμων. Τα προϊόντα αυτά περιέχουν βιομηχανικές βαφές ή πρόσθετα που δεν θα μπορούσαν λογικά να θεωρηθούν παραδοσιακά.
• προϊόντα που παρουσιάζουν εικόνες φρούτων στη συσκευασία, αλλά περιέχουν ελάχιστα ή και καθόλου φρούτα ή μόνο τα αντίστοιχα αρώματα και χρωστικές φρούτων.
• ψωμί, μπισκότα ή ζυμαρικά που απλά περιέχουν "κριθάρι και ίνες" αλλά που φέρουν την ένδειξη "ολικής άλεσης".

Η έκθεση παραθέτει ένα παράδειγμα από τη Νορβηγία ενός "φυσικού φιλέτο γαλοπούλας", το οποίο περιείχε μόλις 53% γαλοπούλα - το υπόλοιπο ήταν κοτόπουλο και πρόσθετα. Μια σούπα αγκινάρας στην Ιταλία με «φυσικά συστατικά» χρησιμοποιούσε αρώματα και είχε μόνο 2,7% αγκινάρα. Στο Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες μια δημοφιλής εταιρία γαλακτοκομικών χαρακτηρίζει ως «γιαουρτοποτό κόκκινων φρούτων» ένα προϊόν με εικόνες φραουλών και σμέουρων στο πακέτο που όμως περιέχει μόνο 2% χυμό φρούτων, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό του χυμού είναι από μήλο που κοστίζει πιο φθηνά.

Αυτές οι πρακτικές υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι έρευνες που διενεργήθηκαν στη Γερμανία και στις Κάτω Χώρες δείχνουν ότι πάνω από το 80% των καταναλωτών δεν εμπιστεύονται τις ετικέτες των τροφίμων και η έκθεση αυτή δείχνει ότι έχουν καλούς λόγους. Αν και οι πιέσεις από τους οργανισμούς έχουν ωθήσει ορισμένους κατασκευαστές να χρησιμοποιούν πιο ειλικρινή στοιχεία στις συσκευασίες τους, η ΕΕ πρέπει αφενός να καθορίσει ξεκάθαρα τους βασικούς όρους που θα χρησιμοποιούνται στις ετικέτες και αφετέρου να καθορίσει τα ελάχιστα ποσοστά κάθε συστατικού που επισημαίνονται στη συσκευασία.
Η επισήμανση των τροφίμων πρέπει να ενισχυθεί, αναφέρει ο BEUC. Ενώ οι κατασκευαστές είναι υποχρεωμένοι να αναγράφουν στις ετικέτες στο πίσω μέρος της συσκευασίας πληροφορίες σχετικά με το πόσο αλάτι, ζάχαρη και λίπος περιέχει κάθε προϊόν, τίποτα δεν τους εμποδίζει να χρησιμοποιούν ψευδείς ισχυρισμούς και παραπλανητικές εικόνες στο μπροστινό μέρος του πακέτου.

Τι συνιστά ο BEUC

• ορισμούς της ΕΕ σχετικά με τους όρους που χρησιμοποιούνται συνήθως στις ετικέτες και αφορούν διάφορες πτυχές της ποιότητας ενός προϊόντος, όπως "παραδοσιακό", "από μικρή βιοτεχνία», «χειροποίητο» ή "φυσικό"
• ελάχιστα επίπεδα περιεκτικότητας φυσικών ινών για τους ισχυρισμούς "ολικής άλεσης"
• κανόνες ελάχιστου περιεχομένου για προϊόντα που επισημαίνουν στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας ορισμένα συγκεκριμένα συστατικά όπως π.χ. τα φρούτα
• το ποσοστό των διαφημιζόμενων συστατικών (π.χ. φρούτα) που εμφανίζονται στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας.

Οι ετικέτες είναι ένα βασικό εργαλείο για τις εταιρείες τροφίμων στην επικοινωνία τους με τους καταναλωτές, οι οποίοι θα πρέπει να μπορούν να είναι σίγουροι ότι οι πληροφορίες που υπάρχουν πάνω στο πακέτο είναι και αληθείς και ακριβείς ώστε να τους επιτρέπεται να κάνουν καλύτερες και ενημερωμένες επιλογές.

Φωτεινή Πουρνάρα

Πηγή: kepka.org