H Monsanto χάνει 290 εκατομμύρια δολάρια σε δικαστική υπόθεση για τη γλυφοσάτη

Είναι η πρώτη περίπτωση που συνδέει άμεσα το ζιζανιοκτόνο Roundup της Monsanto με το θανατηφόρο καρκίνο και οι δικαστές της California όρισαν ότι η εταιρία θα πρέπει να καταβάλλει 289 εκατομμύρια δολάρια στον Dewayne Johnson, έναν 46χρονο πρώην κηπουρό σε σχολείο την περιοχή, η εύθραυστη κατάσταση της υγείας του οποίου έφερε την περίπτωσή του στο προσκήνιο. Αυτή η ιστορική απόφαση έρχεται σε μια εποχή που υπάρχουν "4.000 άλλες περιπτώσεις" κατατεθειμένες μόνο στις ΗΠΑ από θύματα που έχουν επηρεαστεί από την τοξικότητα του παγκοσμίως πιο χρησιμοποιούμενου ζιζανιοκτόνου Roundup.

Οι δικηγόροι διαπίστωσαν ομόφωνα ότι η Monsanto - η οποία υποσχέθηκε να ασκήσει έφεση - ενήργησε με δόλο και ότι το ζιζανιοκτόνο Roundup καθώς και το RangerPro, η επαγγελματική έκδοσή του, συνέβαλαν ουσιαστικά στην τελική φάση της ασθένειας του Dewayne Johnson. Μετά από οκτώ εβδομάδες δίκης, οι ένορκοι διέταξαν τη Monsanto να καταβάλει 250 εκατομμύρια δολάρια ως αποζημίωση ποινικού χαρακτήρα αλλά και επιπρόσθετες αντισταθμιστικές αποζημιώσεις και άλλες δαπάνες, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό σε περίπου 290 εκατομμύρια δολάρια.

"To ορκωτό δικαστήριο παρανόησε την υπόθεση", δήλωσε ο αντιπρόεδρος της εταιρείας Scott Partridge. Η Monsanto αρνείται ότι η γλυφοσάτη, το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο ζιζανιοκτόνο στον κόσμο, προκαλεί καρκίνο και αντιτείνει ότι δεκαετίες επιστημονικών μελετών έδειξαν ότι η χημική ουσία είναι ασφαλής για χρήση από τον άνθρωπο. Πρόσθεσαν επίσης ότι θα προσβάλουν την ετυμηγορία. "Η σημερινή απόφαση δεν αλλάζει το γεγονός ότι πάνω από 800 επιστημονικές μελέτες και ανασκοπήσεις υποστηρίζουν το γεγονός ότι η γλυφοσάτη δεν προκαλεί καρκίνο και δεν προκάλεσε τον καρκίνο του κ. Johnson", ανέφερε η εταιρεία.

Ο Johnson που διαγνώστηκε το 2014 με μη-Hodgkin λέμφωμα- έναν καρκίνο που επηρεάζει τα λευκά αιμοσφαίρια - λέει ότι χρησιμοποίησε επανειλημμένα μια επαγγελματική μορφή του Roundup ενώ εργαζόταν στο σχολείο στην Καλιφόρνια. Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων χρόνων που εργάστηκε εκεί, ψέκασε 150 γαλόνια Roundup 20-30 φορές το χρόνο και εξήγησε στο δικαστήριο ότι πήρε όλες τις απαιτούμενες προφυλάξεις για τη χρήση του προϊόντος. "Σκέφτηκα ότι αν θα μπορούσε να σκοτώσει τα ζιζάνια θα μπορούσε να σκοτώσει και μένα", είπε χαρακτηριστικά. «Το πήρα σοβαρά. Γι 'αυτό φορούσα οτιδήποτε μπορούσα για να προστατεύσω τον εαυτό μου ». Περιέγραψε επίσης δυο μέρες όπου κατέληξε τυχαία να βραχεί από το ζιζανιοκτόνο. Κάλεσε την ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή του καταναλωτή της Monsanto, αλλά είπε ότι η εταιρεία δεν επικοινώνησε ποτέ μαζί του. "Θέλω να ευχαριστήσω όλους τους ενόρκους από το βάθος της καρδιάς μου", δήλωσε μετά την ετυμηγορία. "Είμαι ευτυχής που βρίσκομαι εδώ, η αιτία είναι πολύ ανώτερη από μένα. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η υπόθεση θα πάρει την προσοχή που χρειάζεται." Η δίκη βασίστηκε στα ευρήματα του Διεθνούς Οργανισμού Έρευνας για τον Καρκίνο, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), ο οποίος ταξινόμησε τη γλυφοσάτη (glyphosate)- το κύριο συστατικό του Roundup- ως πιθανό καρκινογόνο, προκαλώντας την αντίδραση της πολιτείας της California.

Τι είναι η γλυφοσάτη και είναι επικίνδυνη;

Η Monsanto ιδρύθηκε το 1901 στο Saint Louis του Missouri και άρχισε να παράγει αγροχημικά στη δεκαετία του 1940. Αποκτήθηκε από την Bayer για περισσότερα από 62 δισεκατομμύρια δολάρια τον περασμένο Ιούνιο. Η γλυφοσάτη άρχισε να χρησιμοποιείται από την Monsanto το 1974, αλλά το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της έληξε το 2000 και τώρα το χημικό προϊόν πωλείται από διάφορους κατασκευαστές. Στις ΗΠΑ, περισσότερα από 750 προϊόντα περιέχουν την ουσία αυτή. Το 2015, η Διεθνής Υπηρεσία για την Έρευνα του Καρκίνου (η υπηρεσία καρκίνου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η γλυφοσάτη είναι "πιθανώς καρκινογόνος για τον άνθρωπο". Ωστόσο, η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA) επιμένει ότι είναι ασφαλής όταν χρησιμοποιείται προσεκτικά. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) λέει επίσης ότι η ουσία είναι απίθανο να προκαλέσει καρκίνο στους ανθρώπους. Τον περασμένο Νοέμβριο του 2017, οι χώρες της ΕΕ ψήφισαν για την ανανέωση της άδειας χρήσης της γλυφοσάτης, παρά τις εκστρατείες εναντίον της.

Η αντίδραση της Ευρώπης

Aπό τις ευρωπαϊκές χώρες που κινητοποιήθηκαν κατά της γλυφοσάτης, η Γαλλία πρωτοστάτησε στην προσπάθεια συνασπισμού των κρατών εναντίον της χρήσης της. Μάλιστα, ο πρόεδρος Emmanuel Macron έχει πάρει την πρωτοποριακή απόφαση να απαγορευτεί η γλυφοσάτη σε τρία χρόνια. Η απόφαση του αμερικανικού δικαστηρίου χαιρετίστηκε με ιδιαίτερη ικανοποίηση και από τις γαλλικές οργανώσεις προστασίας του περιβάλλοντος, το κόμμα των Οικολόγων-Πρασίνων (Europe-Ecologie-Les Vertes), την Greenpeace και τα διάφορα αγροτικά συνδικάτα, χαρακτηρίζοντας την απόφαση ως ιστορική.

Ο François Veillerette, διευθυντής της περιβαλλοντικής ΜΚΟ Générations Futures, δήλωσε ότι η ομάδα του "χαιρέτισε αυτή την ιστορική απόφαση", καθώς "αναγνωρίζει ότι τα προϊόντα που περιέχουν γλυφοσάτη είναι καρκινογόνα και θεωρούν την Monsanto υπεύθυνη για το ότι τα προϊόντα αυτά κυκλοφορούν στην αγορά χωρίς να έχουν ενημερώσει τους καταναλωτές". Ο Saïfi Nadir, αντιπρόεδρος της Ecologie Sans Frontières δήλωσε χαρακτηριστικά: "το τείχος του Βερολίνου για το περιβαλλοντικό κίνημα έπεσε τελικά στις ΗΠΑ". Και η Suzanne Dalle της Greenpeace πρόσθεσε ότι "η δικαιοσύνη ενήργησε κατά τρόπο που οι κυβερνήσεις δεν έχουν κάνει. Οι πολίτες της Γαλλίας και της Ευρώπης πρέπει να συνεχίσουν να κινητοποιούνται για να εξασφαλίσουν ότι η γλυφοσάτη θα απαγορευτεί μία για πάντα".

Στον αντίποδα, η απάντηση του γερμανικού φαρμακευτικού κολοσσού, της Bayer, στην απόφαση του δικαστηρίου ήταν ότι το προϊόν Roundup είναι "ασφαλές". Ο Benjamin Sourice, πρόεδρος της ομάδας Combat Monsanto, υποστηρίζει ότι η υπεράσπιση της Monsanto είναι ένα ακόμη παράδειγμα παραπλανητικής άσκησης πίεσης. "Τα λόμπι των φυτοφαρμάκων έχουν εξαπατήσει επιτυχώς τις κυβερνήσεις. Μοιάζει σχεδόν σαν οι τελευταίες να εξαπατούνται εθελοντικά ", δήλωσε με έμφαση. Ο γάλλος υπουργός περιβάλλοντος Nicolas Hulot χαρακτήρισε την ετυμηγορία «την αρχή ενός πολέμου». Προς το παρόν, η γλυφοσάτη εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως στη Γαλλία, ιδίως στον τομέα της γεωργίας. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών της χώρας (INRA), η Γαλλία χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο 9.100 τόνους γλυφοσάτης κάθε χρόνο.

Φωτεινή Πουρνάρα

Πηγές: Reuters, BBC, Time, GreenPeace