Ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν στα μη ζωικά τρόφιμα;
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και συγκεκριμένα το πάνελ για τους βιολογικούς κινδύνους, διεξήγαγε μελέτη αναφορικά με τους κινδύνους που εγκυμονούνγια την δημόσια υγεία από την πιθανή παρουσία παθογόνων (βακτηρίων, ιών και παρασίτων) σε φυτικά, μη ζωικά τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και μπαχαρικά, όταν αυτά καταναλώνονται ωμά, η μετά από μια ελάχιστη επεξεργασία όπως, διαλογή, πλύσιμο, καθάρισμα, κοπή, συσκευασία και διατήρηση.
Την μεγαλύτερη επικινδυνότητα μεταξύ αυτών παρουσιάζουν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα βολβώδη λαχανικά (όπως κρεμμύδι, σκόρδο, σπαράγγια), οι τομάτες, τα πεπόνια, τα μπιζέλια, τα σιτηρά, τα φύτρα και τα μούρα.Το 2011 πέθαναν 53 άνθρωποιστην Γερμανία, ενώ άλλοι 2.300 νοσηλεύθηκαν μετά από κατανάλωση φύτρου μολυσμένου με E.Coli. Ποια είναι όμως τα παθογόνα που συναντώνται πιο συχνά; Η Σαλμονέλα παρατηρήθηκε σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, βολβώδη λαχανικά, τομάτες και πεπόνια, ενώ το E.Coli σε μπιζέλια, όσπρια και σιτηρά. Άλλα παθογόνα που καταγράφηκαν είναι τα Norovirus, Shigella, Bacillus, Yersiniaκαι Ηπατίτιδα Α. Οι τροφοδηλητηριάσεις από μη ζωικά προϊόντα είναι λιγότερο συχνές από αυτές που οφείλονται σε ζωικά προϊόντα, ωστόσο έχουν αυξητική τάση.
Οι πιο συχνές αιτίες για την επιμόλυνση των φυτικών προϊόντων από παθογόνα στον πρωτογενή τομέα είναι:
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες και ειδικά η γειτνίαση με εκτροφεία ζώων.
- Κλιματικοί παράγοντες (π.χ. ισχυρή βροχόπτωση) που μεταφέρουν παθογόνα από σημεία συγκέντρωσης αυτών στις περιοχές καλλιέργειας.
- Πρόσβαση αγρίων ζώων και κατοικίδιων στην καλλιέργεια.
- Χρήση μολυσμένου νερού για άρδευση ή κατά την εφαρμογή φυτοφαρμάκων.
- Χρήση μολυσμένων εργαλείων κατά την συγκομιδή ή πριν από αυτήν.
- Μεταποιήσεις κατά την πρωτογενή παραγωγή που περιλαμβάνουν τη διαβροχή της εξωτερικής επιφάνειας (π.χ. ψεκασμοί).
Κάθε καλλιέργεια παρουσιάζει τις δικές της ιδιαιτερότητας και χρήζει ξεχωριστής μελέτης,όμως σε κάθε περίπτωση η τήρηση της Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, της Ορθής Υγιεινής Πρακτικής καιτης Ορθής Βιομηχανικής Πρακτικής είναι αναγκαία. Κατά την διανομή, το λιανεμπόριο, την προετοιμασία γευμάτων (), την διάθεση αυτών (π.χ. ) κίνδυνοι εγκυμονούν από διασταυρούμενη επιμόλυνση μέσω επαφής με άλλα ωμά τρόφιμα. Είναι σημαντικό να εφαρμόζεται σύστημα διαχείρισης ασφάλειας των τροφίμων () σε όλη την αλυσίδα από το χωράφι ως την διάθεση στον τελικό καταναλωτή.
Πηγή: https://foodconsultant.gr/poioi-kindynoi/
Ελένη Πανά, Χημικός 
