Ε160(b) ή Αννάτο, μια ενοχοποιημένη φυτική χρωστική στο πιάτο μας
Η φυσική χρωστική ουσία αννάτο ή μπιξίνη περιέχεται ως πρόσθετο σε πολλά τρόφιμα ευρείας κατανάλωσης και έχει κατηγορηθεί για βλάβες κυρίως σε παιδιά όπως υπερκινητικότητα, αλλεργίες κ.α. Στον αντίποδα, φυλές στον Αμαζόνιο και λαοί των τροπικών χωρών, χρησιμοποιούν τους σπόρους του φυτού από το οποίο προέρχεται για τις αντιμικροβιακές και αντιμυκητιασικές του ιδιότητες σε περιπτώσεις γρίπης και ελονοσίας.
Το αννάτο, αλλιώς μπιξίνη ή νορμπιξίνη, είναι μια φυσική χρωστική που απομονώνεται με εκχύλιση από τους σπόρους του τροπικού δέντρου Bixa orellana. Αννάτο ονομάζεται το ακατέργαστο εκχύλισµα, ενώ µπιξίνη είναι η λιποδιαλυτή χρωστική και νορµπιξίνη η υδατοδιαλυτή χρωστική. Το φυτό ευδοκιμεί στη Βραζιλία, την Καραϊβική, το Μεξικό και στην κεντρική Αμερική. Διατίθεται σε μορφή πάστας ή σκόνης για μαγειρική χρήση και καλλιεργείται ευρέως σαν φυσική εναλλακτική χρωστική ουσία. Έχει μια ευδιάκριτη και ιδιαίτερη γεύση και μπορεί να αρωματίσει τα τρόφιμα, αντικαθιστώντας το πολύ πιο ακριβό σαφράν. Πολλοί ιθαγενείς βάφουν τα μαλλιά τους και τα σώματά τους με τον πολτό για να προστατευθούν από τα έντομα και τα ηλιακά εγκαύματα. Οι Ινδιάνοι της Αμερικής χρωμάτιζαν με αυτό τα χείλη τους.
Στη σύγχρονη βιομηχανία τροφίμων χρησιμοποιείται ως χρωστική στα τυριά (cheddar), στις μαργαρίνες, τα παγωτά, τα δημητριακά και σε διάφορα σνακ προσθέτοντας χρώμα που κυμαίνεται από κίτρινο, πορτοκαλοκόκκινο ως καφέ, ανάλογα µε το διαλυτικό µέσο που θα χρησιμοποιηθεί για την εκχύλιση. Προστίθεται επίσης σε σαπούνια, υφάσματα και βερνίκια.
Οι διάφορες χρωστικές τροφίμων, φυσικές ή τεχνητές, περιέχονται σε πολλά από τα τυποποιημένα προϊόντα του εμπορίου. Η συνεχώς αυξανόμενη προσθήκη των επιτρεπόμενων από τη νομοθεσία πρόσθετων ουσιών που χαρακτηρίζονται με την ένδειξη Ε στις συσκευασίες, είναι ένα θέμα που προκαλεί ανησυχίες για την ανθρώπινη υγεία και εγείρει ερωτηματικά εδώ και πολλά χρόνια. Διάφορες επιστημονικές έρευνες τα συνδέουν με αλλεργικές, νευρολογικές, εντερικές διαταραχές ή ακόμη με καρδιακές παθήσεις, αρθρίτιδα και καρκίνο. Το 1970, ο παιδίατρος Benjamin Feingold δημοσίευσε μια έρευνα που συνέδεε τις χρωστικές με την εκδήλωση του συνδρόμου της υπερκινητικότητας, η οποία δίχασε για άλλη μια φορά τους.
Καθώς έχει υπολογισθεί ότι η κατά άτομο κατανάλωση συντηρητικών και πρόσθετων φθάνει κατά μέσο όρο τα 4-5 κιλά το χρόνο, γίνεται αντιληπτό γιατί η χρήση τους, τα τελευταία χρόνια, έχει μπει στο μικροσκόπιο τόσο για τις βραχυπρόθεσμες όσο και κυρίως για τις μακροπρόθεσμες πιθανές συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό. Επίσημα, η χρήση του αννάτο θεωρείται ασφαλής σε συγκεκριμένες ποσότητες από το FDA και την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων με επιτρεπόμενο όριο πρόσληψης το 1,25χλγρ. ανά κιλό βάρους σώματος.
Στην Ελλάδα, ολοκληρώθηκε το 2002 από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων μια μελέτη με τίτλο «Έρευνα του αριθμού των προσθετικών/συντηρητικών της κατηγορίας Ε που περιέχονται σε τρόφιμα των σουπερμάρκετ: μπισκότα-κέικ, σοκολάτες, παγωτά, γαριδάκια (και άλλα σνακς), αναψυκτικά. Αξιολόγηση των επιπτώσεων στην υγεία». Εξετάστηκαν προϊόντα ελληνικών και ξένων εταιριών με ευρεία κυκλοφορία στην ελληνική αγορά, ιδιαίτερα αγαπητά σε νέους και παιδιά. Τα αποτελέσματα της έρευνας άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο πολλά από τα πρόσθετα Ε που περιέχονται στις εν λόγω τροφές να συμβάλλουν στην εκδήλωση υπερκινητικότητας, αλλεργιών, κεφαλαλγιών, ταχυσφυγμίας, ναυτίας ή έλκους εντέρου.
