Κίνδυνος από την ομογενοποίηση της παγκόσμιας διατροφικής αλυσίδας

Οι ίδιες καλλιέργειες που έχουν θρέψει τον γρήγορα αναπτυσσόμενο παγκόσμιο πληθυσμό τα τελευταία 50 χρόνι, μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα για την παγκόσμια διατροφική αλυσίδα, όπως τα παράσιτα και η εξάπλωση μιας διατροφής περιορισμένης σε συγκεκριμένα μόνο τρόφιμα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη. Καλλιέργειες όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι, η πατάτα, και η σόγια, καθώς και προϊόντα κρέατος και γαλακτοκομικά συνθέτουν το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας δίαιτας σήμερα. Εν τω μεταξύ, περιφερειακές καλλιέργειες που ήταν κάποτε σημαντικές, όπως το κεχρί και οι γλυκοπατάτες, χάνουν συνεχώς έδαφος, εξήγησε ο Colin Khoury, ερευνητής στο Διεθνές Κέντρο για την Τροπική Γεωργία στο Cali της Κολομβίας, και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, προσθέτοντας ότι "δεν είναι όλα τα στοιχεία άσχημα, αλλά υπάρχουν μερικές πολύ σημαντικές επιπτώσεις τόσο στη γεωργική όσο και τη διατροφική πλευρά».

Η ομογενοποίηση μπορεί να κάνει ευάλωτες τις προμήθειες των τροφίμων.  Παράσιτα σε μια και μόνο καλλιέργεια, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να καταστρέψουν εκατομμύρια στρεμμάτων σιταριού μιας σοδειάς και να εκτινάξουν τις τιμές των τροφίμων στα ύψη σε όλο τον κόσμο. Παράλληλα, μια διατροφή που επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες καλλιέργειες, μπορεί να επιταχύνει την παγκόσμια αύξηση της παχυσαρκίας, των καρδιακών παθήσεων και του διαβήτη, καθώς επηρεάζονται άμεσα από κάθε διαιτητική αλλαγή και αποτελούν σημαντικά προβλήματα υγείας, σύμφωνα με τη μελέτη.

Οι ερευνητές ξεχώρισαν πέντε δράσεις που απαιτούνται για την προώθηση της πολυμορφίας στην παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων και, συνεπώς, τη βελτίωση της διατροφής και της επισιτιστικής ασφάλειας:

• Υιοθέτηση ενός ευρύτερου φάσματος ποικιλιών από τις σημαντικότερες καλλιέργειες σε όλο τον κόσμο, για την ενίσχυση της γενετικής ποικιλομορφίας ώστε να αντιμετωπιστούν προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η αύξηση της ζήτησης των τροφίμων, η αύξηση του νερού και η έλλειψη γης. Η δράση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για ορισμένες καλλιέργειες, όπως οι μπανάνες των οποίων η παραγωγή κυριαρχείται από ελάχιστες ευρέως καλλιεργούμενες εμπορικές ποικιλίες.
• Υποστήριξη της διατήρησης και χρησιμοποίησης ποικίλων γενετικών φυτικών πόρων - συμπεριλαμβανομένων των παραδοσιακών αγροτικών ποικιλιών καθώς και των άγριων ειδών που σχετίζονται με τις καλλιέργειες - που είναι ζωτικής σημασίας για τη διεύρυνση της γενετικής ποικιλότητας των μεγάλων καλλιεργειών.
• Βελτίωση της διατροφικής ποιότητας των κύριων καλλιεργειών από τις οποίες εξαρτώνται οι άνθρωποι - για παράδειγμα, μέσω της αναπαραγωγής, ώστε να ενισχυθούν τα επίπεδα των μικροθρεπτικών συστατικών όπως ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος - και να αυξηθούν οι συμπληρωματικές βιταμίνες και οι άλλες θρεπτικές πηγές.
• Προώθηση εναλλακτικών καλλιεργειών που μπορούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της γεωργίας και να κάνουν, μέσω της έρευνας, τη διατροφή των ανθρώων πιο υγιεινή, με στόχο να γίνουν οι καλλιέργειες αυτές πιο ανταγωνιστικές στις εγχώριες και διεθνείς αγορές. Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν τον προσδιορισμό και τη διατήρηση των θρεπτικών, τοπικά χρησιμοποιούμενων αλλά και συχνά παραμελημένων καλλιεργειών, ενισχύοντας το δυναμικό παραγωγής τους μέσω της αναπαραγωγής και την αύξηση της χρήσης τους, μέσω της ευαισθητοποίησης και της πολιτικής.
• Ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την ανάγκη για πιο υγιεινή διατροφή, βασισμένη σε καλύτερες αποφάσεις σχετικά με το τι, πώς και πόσο τρώμε.