Τι είναι το Δίκαιο Εμπόριο;

Παγκοσμίως, το Δίκαιο Εμπόριο ελέγχεται από την Παγκόσμια Οργάνωση για το Δίκαιο Εμπόριο (WFTO), η οποία πιστοποιεί με συγκεκριμένα κριτήρια τους συνεταιρισμούς των παραγωγών στις αναπτυσσόμενες χώρες, τους εμπορικούς συνεταιρισμούς στις πλούσιες χώρες και τις οργανώσεις που προωθούν τις αξίες και τις αρχές του κινήματος του Δίκαιου Εμπορίου, όπως είναι η Fair Trade. Το Δίκαιο Εμπόριο είναι ένας εμπορικός συνεταιρισμός που βασίζεται στο διάλογο, τη διαφάνεια και το σεβασμό και που ως κίνημα έχει πρωτοπορήσει σε διάφορους τομείς της ανάπτυξης και της αλληλέγγυας οικονομίας.

Εστιάζει ιδιαίτερα στις εξαγωγές από αναπτυσσόμενες χώρες προς τις αναπτυγμένες, σε είδη όπως προϊόντα χειροτεχνίας, καφέ, κακάο, ζάχαρη, τσάι, μπανάνες, μέλι, βαμβάκι, κρασί, φρούτα, σοκολάτα, άνθη και χρυσό. Σήμερα περισσότεροι από 1 εκατομμύριο μικροί παραγωγοί σε περισσότερες από 50 αναπτυσσόμενες χώρες συμμετέχουν στην Παγκόσμια Οργάνωση για το Δίκαιο Εμπόριο. Τα κριτήρια συμφωνήθηκαν το 2009 στη Χάρτα των Αρχών του Δίκαιου και Αλληλέγγυου Εμπορίου. Αυτά είναι η πληρωμή δίκαιης τιμής στον παραγωγό, δηλαδή τιμή που έχει συμφωνηθεί μέσα από διάλογο και συμμετοχή των παραγωγών στη διαπραγμάτευση, οι εμπορικές σχέσεις με όρους που καλύπτουν όχι μόνο το κόστος παραγωγής  αλλά περιλαμβάνουν προκαταβολή για να αποτραπεί η χρεοκοπία των μικρών παραγωγικών οργανισμών, η ισότητα των φύλων ώστε η εργασία των γυναικών να εκτιμάται κατάλληλα και να ανταμείβεται, οι αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, η κατάργηση της παιδικής εργασίας, η προστασία του περιβάλλοντος, η ανάπτυξη ικανοτήτων και ενδυνάμωση των κοινοτήτων των παραγωγών, η διαφάνεια, η υπευθυνότητα και η δημοκρατία.  Επιλέγοντας ένα προϊόν Δικαίου Εμπορίου, επιλέγουμε ένα προϊόν πιο φιλικό προς τον άνθρωπο και προς το περιβάλλον– με μικρότερο κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Οι ρίζες του Δίκαιου και Αλληλέγγυου Εμπορίου βρίσκονται σε δράσεις εκκλησιών στις βόρειες χώρες στα τέλη του 1940, με στόχο την ανακούφιση των ανθρώπων σε πολύ φτωχές κοινότητες. Στην Ευρώπη, στα τέλη του 1950, η Oxfam UK άρχισε να πουλά στα μαγαζιά τις χειροτεχνίες Κινέζων προσφύγων και το 1964 δημιούργησε τον πρώτο Οργανισμό Δίκαιου και Αλληλέγγυου Εμπορίου.  Το 1967 ιδρύθηκε το εισαγωγικός οργανισμός Fair Trade Organisatie και την επόμενη χρονιά πραγματοποιήθηκε το δεύτερο συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, με σύνθημα “Trade Not Aid” (Εμπόριο, Όχι Βοήθεια). Με αυτή την προσέγγιση τονίστηκε η καθιέρωση δίκαιων εμπορικών σχέσεων Βορρά-Νότου. Το 1970 σε πολλές χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής αναγνωρίστηκε η ανάγκη για οργανώσεις δίκαιου marketing οι οποίες θα υποστήριζαν μη προνομιούχους παραγωγούς. Στο τέλος του 1980 η επωνυμία Fair Trade αναγνωρίζεται παγκόσμια ενώ η μεγάλη καταναλωτική αύξηση των προϊόντων τους σημειώνεται τη δεκαετία του 90.