Τομάτες κατά του καρκίνου του προστάτη

Το κόκκινο χρώμα που συναντάμε σε πολλά λαχανικά και φρούτα οφείλεται στην παρουσία λυκοπένιου. Το όνομά του προέρχεται από το Solanum lycopersicum και αποτελεί μια από τις ισχυρότερες αντιοξειδωτικές ουσίες φυτικής προέλευσης.  Ο βασικός ρόλος του στους ιστούς είναι η αποτελεσματική εξουδετέρωση των οξυγονούχων ελεύθερων ριζών και η επιδιόρθωση βλαβών στο DNA με αποτέλεσμα την καλύτερη λειτουργία των κυττάρων. 

Το λυκοπένιο είναι ένα από τα βασικότερα συστατικά της τομάτας αλλά απελευθερώνεται κυρίως αν την μαγειρέψουμε πριν την καταναλώσουμε. Αν τη ζεστάνουμε ή τη συνθλίψουμε, πριν την καταναλώσουμε, το θαυματουργό λυκοπένιο, θα απελευθερωθεί στο εσωτερικό των κυττάρων της τομάτας.

Επιστημονικές αποδείξεις

Πολλές είναι οι έρευνες που έχουν μιλήσει για την συσχέτιση της κατανάλωσης λυκοπενίου με τον μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Ανάλυση 21 ερευνών από το 1966 ως το 2003, που δημοσιεύθηκε το 2004 στο περιοδικό Cancer Epidemiology Biomarkers and Prevention, επιβεβαίωσε ότι η κατανάλωση τομάτας μαγειρεμένης ή επεξεργασμένης, προστατεύει από τον καρκίνο του προστάτη. Σε άνδρες που κατανάλωναν κυρίως ωμές τομάτες, ο κίνδυνος για καρκίνο του προστάτη μειώθηκε κατά 11%, ενώ για εκείνους που κατανάλωναν κυρίως μαγειρεμένες ή επεξεργασμένα προϊόντα τομάτας, ο κίνδυνος μειώθηκε κατά 19%. 
Σε προοπτική μελέτη Αμερικανών ιατρών, διαπιστώθηκε ότι τα άτομα με τα υψηλότερα επίπεδα λυκοπενίου στο πλάσμα είχαν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης επιθετικού καρκίνου του προστάτη. Ωστόσο, σε μία άλλη προοπτική μελέτη περισσότερων από 58.000 Ολλανδών, η πρόσληψη λυκοπενίου δεν συσχετίστηκε με τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.

Προοπτική μελέτη επίσης  που πραγματοποιήθηκε σε 47.000 εργαζόμενους στον χώρο της υγείας και διήρκεσε 8 χρόνια, απέδειξε, πως όσοι ακολουθούσαν δίαιτα με υψηλό ποσοστό λυκοπενίου, είχαν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη κατά 21%.

Πού ωφελεί το λυκοπένιο;

Το θαυματουργό λυκοπένιο πέρα από την σχεδόν αποδεδειγμένη δράση του κατά του καρκίνου του προστάτη φαίνεται πως ωφελεί συνολικά την υγεία και τον οργανισμό μας. Σύμφωνα με έρευνες, μια διατροφή πλούσια σε λυκοπένιο περιορίζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νόσων, της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και καταρράκτη, όπως και άλλων εκφυλιστικών νόσων στα ηλικιωμένα άτομα. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί, πως αυτές οι ιδιότητες δεν οφείλονται μόνο στο λυκοπένιο αλλά και σε άλλα συστατικά, τα οποία δρουν σε συνεργασία με αυτό στην καθημερινή μας διατροφή. Οι καθημερινές μας ανάγκες σε λυκοπένιο κυμαίνονται από 0,3 έως και 30 mg.

Ωφέλιμη γενικά η τομάτα για την υγεία

Παρά το πλήθος των επιστημονικών ερευνών, που συσχετίζει την κατανάλωση τομάτας και άρα λυκοπενίου στην καταπολέμηση του καρκίνου του προστάτη, δεν υπάρχει ακόμη σαφής εικόνας για το αν το ίδιο το λυκοπένιο αποτελεί το «θαυματουργό» συστατικό ή αν δρα συνεργαστικά με άλλα πολύτιμα συστατικά της τομάτας, όπως το γλυκαλκαλοειδές τοματίνη, μια κυτταρική ουσία που καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα, χωρίς όμως να αφήνει άθικτα τα υγιή κύτταρα και που ευθύνεται για τις καούρες του στομάχου που προκαλούνται από την υπερβολική κατανάλωση τομάτας. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο,  η κατανάλωση τομάτας-και κυρίως μαγειρεμένης ή ζεσταμένης-μόνο οφέλη μπορεί να προσφέρει στον οργανισμό.