Ο θηλασμός κατά της τροφικής αλλεργίας

Τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Journal of Experimental Medicine, υπογραμμίζουν τις πρόσφατες συμβουλές ότι οι έγκυες ή θηλάζουσες μητέρες δεν χρειάζεται να αποφεύγουν τα αλλεργιογόνα τρόφιμα, όπως τα αυγά και τα φιστίκια. «Το αν οι μητέρες πρέπει να τρώνε αλλεργιογόνα τρόφιμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή να τα αποφεύγουν είναι κάτι που έχει αμφισβητηθεί», λέει η Michiko Oyoshi, διδάκτορας του Τμήματος Παιδικής Αλλεργίας και Ανοσολογίας του Children’s Boston Hospital και βοηθός καθηγητής Παιδιατρικής στο Harvard Medical School, που ηγήθηκε της μελέτης σε συνεργασία με τον συγγραφέα Richard Blumberg από το Brigham and Women’s Hospital. "Διαφορετικές μελέτες έχουν βρει διαφορετικά αποτελέσματα, εν μέρει επειδή είναι δύσκολο στις ανθρώπινες μελέτες να μάθουμε πότε οι μητέρες και τα μωρά ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με μια συγκεκριμένη τροφή, αλλά σε ένα μοντέλο με ποντίκια μπορούμε να ελέγξουμε την έκθεση στα τρόφιμα".

Η μελέτη έδειξε ότι το μητρικό γάλα από τις μητέρες που κατανάλωναν αλλεργιογόνα τρόφιμα προστάτευσε από τροφική αλλεργία, αποτρέποντας την αναφυλαξία καθώς και την παραγωγή της ανοσοσφαιρίνης Ε και την επέκταση των ιστιοκυττάρων, δύο παραγόντων που σηματοδοτούν αλλεργικές αντιδράσεις. Το μητρικό γάλα παρείχε προστασία ακόμα και όταν δόθηκε σε μη συγγενείς απογόνους που δεν εκτέθηκαν σε αλλεργιογόνες τροφές στη μήτρα. Σε άλλα παράλληλα πειράματα, οι μητέρες που δεν είχαν ποτέ καταναλώσει αλλεργιογόνα τρόφιμα έλαβαν ειδικά αντισώματα από άλλες μητέρες, Και σε αυτή την περίπτωση, τα μωρά που θήλασαν, προστατεύτηκαν. Το ανθρώπινο μητρικό γάλα που δόθηκε σε ποντίκια με ανοσοποιητικό σύστημα που είχε προσαρμοστεί ώστε να ανταποκρίνεται στα ανθρώπινα αντισώματα, ήταν επίσης προστατευτικό, υποδηλώνοντας ότι τα ευρήματα των πειραμάτων στα ποντίκια μπορούν να ισχύουν και για τα ανθρώπινα βρέφη. H Oyoshi σημείωσε ότι «αν συνδυαστεί η έκθεση τόσο μέσα στη μήτρα όσο και κατά το θηλασμό, τότε έχουμε τη βέλτιστη μύηση σε ανοχή στις τροφές»

Η μελέτη στα ποντίκια αποκάλυψε επίσης τη σταδιακή διαδικασία ανοχής στα διάφορα τρόφιμα: Όταν μια θηλάζουσα μητέρα εκτίθεται στην πρωτεΐνη μιας τροφής, το γάλα της περιέχει συμπλέγματα αυτής της πρωτεΐνης σε συνδυασμό με τα αντισώματα της, τα οποία μεταφέρονται στο μωρό μέσω του θηλασμού. Με τη βοήθεια μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται στα τοιχώματα του εντέρου και μερικών ανοσοκυττάρων, το σύμπλεγμα πρωτεΐνης-του αντισώματος μπαίνει στο αναπτυσσόμενο ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού, ενεργοποιώντας την παραγωγή προστατευτικών κυττάρων που καταστέλλουν τροφικές αλλεργικές αντιδράσεις. Αυτά τα προστατευτικά κύτταρα παραμένουν και όταν σταματούν να υπάρχουν τα αντισώματα από τη μητέρα, προωθώντας την μακροπρόθεσμη ανοχή στις διάφορες τροφές.

Ισχύουν οι ίδιοι μηχανισμοί προστασίας και για τον άνθρωπο; Για να ανακαλύψουν και να κατανοήσουν καλύτερα ποιες είναι οι προστατευτικές ιδιότητες του μητρικού γάλακτος, η Oyoshi και οι συνάδελφοί της συλλέγουν σε αυτή τη φάση γάλα από μητέρες που θηλάζουν. Οι μητέρες με ή χωρίς προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό τροφικών αλλεργιών μπορούν να εγγραφούν στην έρευνα αυτή. Οι επιστήμονες θα συγκρίνουν το γάλα από τις μητέρες των οποίων τα βρέφη βρίσκονται είτε σε υψηλό είτε σε χαμηλό κίνδυνο τροφικής αλλεργίας (βάσει του κατά πόσο ένας μεγαλύτερος αδελφός είναι αλλεργικός ή αν το μωρό παρουσιάζει πρώιμους παράγοντες κινδύνου όπως το έκζεμα). Εάν το βρέφος έχει χαμηλό δείκτη κινδύνου για τροφική αλλεργία, οι ερευνητές θα συγκρίνουν τα δείγματα γάλακτος πριν και μετά την κατανάλωση από την μητέρα τροφών όπως το αυγό ή το φυστίκι. Αναμένοντας τα αποτελέσματα αυτών των μελετών, η Oyoshi βλέπει τη δυνατότητα θεραπείας των νεογνών που διατρέχουν κίνδυνο για τροφική αλλεργία με καθαρά αντισώματα σε αυτά τα τρόφιμα. Εντωμεταξύ, σημειώνει ότι τα ευρήματά της ομάδας της δείχνουν ότι «πρέπει να τρώτε όλες τις τροφές για να δημιουργήσετε αντισώματα για τα πάντα». Και προσθέτει ότι "η μελέτη μας δεν δείχνει ότι η κατανάλωση φιστικιών από τη μητέρα θα εγγυηθεί ένα υγιές μωρό. Δεδομένων των περίπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, δεν υπάρχει μόνο μία συγκεκριμένη δίαιτα ή μια σειρά συμπεριφορών που θα κάνουν τα παιδιά αλλεργικά σε κάποια τρόφιμα ή υγιή".

Η μελέτη της Oyoshi είχε την υποστήριξη του οργανισμού Food Allergy Research and Education (FARE), της μεγαλύτερης παγκόσμιας ιδιωτικής πηγής χρηματοδότησης για την έρευνα των τροφικών αλλεργιών.

Φωτεινή Πουρνάρα