Η όχι και τόσο καλή σχέση του έφηβου με τον ύπνο

Οι έφηβοι χρειάζονται περίπου 9 ώρες ύπνου, τα παιδιά 10 ώρες και οι ενήλικες 8. Όμως σπάνια ο έφηβος κοιμάται 9 ώρες, λόγω του πρωινού ξυπνήματος για το σχολείο, της ανικανότητας να κοιμηθεί νωρίς, της κοινωνικής του ζωής και των εργασιών του σχολείου που πρέπει να κάνει. Η στέρηση του ύπνου στην εφηβεία μπορεί να έχει βιολογικές αιτίες. Μερικοί ειδικοί πιστεύουν ότι το ρολόι του σώματος του εφήβου ξεκινά αργότερα. Έτσι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι έφηβοι αποδίδουν καλύτερα το απόγευμα, γιατί το βιολογικό τους ρολόι έχει προγραμματιστεί δύο ώρες αργότερα, πιθανώς λόγο ορμονών. Άλλη μελέτη, μέτρησε την παρουσία μιας ορμόνης που προωθεί τον ύπνο, την μελατονίνη, στο σάλιο των εφήβων, σε διαφορετικές ώρες της ημέρας. Τα επίπεδά της αυξάνονται αργότερα τη νύχτα από ότι σε νεότερα παιδιά ή και στους ενήλικες ενώ παραμένει σε υψηλά επίπεδα το πρωί.

 Η αϋπνία επηρεάζει πολλές εκφάνσεις της συμπεριφοράς των εφήβων: κακή διάθεση, νεύρα, γενικός εκνευρισμός είναι μερικά από τα προβλήματα που ακολουθούν την αϋπνία. Σχολικές δυσκολίες, χαμηλή απόδοση, δυσκολίες στη συγκέντρωση και την προσοχή είναι μερικά άλλα. Ακόμη και κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί από χρόνια στέρηση ύπνου.  Όπως επίσης αδυνατίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και γίνεται ο νέος πιο επιρρεπείς σε σοβαρές ασθένειες. Από τα αποτελέσματα της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Pediatrics, προέκυψε ότι οι έφηβοι ηλικίας 16 ετών που δήλωσαν ότι κοιμούνται λιγότερο από 6 ώρες είχαν κατά 20% μεγαλύτερο κίνδυνο να είναι παχύσαρκοι στα 21 τους έτη, σε σύγκριση με όσους δήλωσαν ότι κοιμούνται περισσότερες από 8 ώρες.  

Διαπιστώθηκε ότι οι έφηβοι που κοιμούνται λιγότερο από 8 ώρες, καταναλώνουν περισσότερες λιπαρές τροφές και σνακ σε σχέση με εκείνους που κοιμούνται. Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές, ο λίγος ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη διατροφή τους οι οποίες με τη σειρά τους αυξάνουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας ειδικά στα κορίτσια.

Η Αμερικανική Ακαδημία της Ιατρικής του Ύπνου (American Academy of Sleep Medicine) συμβουλεύει τους έφηβους:

• Στοχεύστε σε εννέα ώρες ύπνου κάθε βράδυ.
• Προσπαθήστε να χαλαρώσετε πριν τον βραδινό ύπνο. Αποφύγετε έντονη μελέτη, καυγάδες και γυμναστική. Ακόμα και video games και τα παιχνίδια στο κομπιούτερ όπως και η χρήση του κινητού τηλεφώνου, μπορεί τελικά να προκαλέσουν περισσότερη εγρήγορση και όχι χαλάρωση.
• Αποφύγετε τα έντονα φώτα. Το σκοτάδι δίνει σήμα στον εγκέφαλο και το σώμα ότι ήρθε η ώρα του ύπνου.
• Προσπαθήστε να αναπληρώσετε τον ύπνο που χάσατε. 20 λεπτά μεσημεριανού ύπνου είναι ένα καλό συμπλήρωμα ή το να κοιμάται κανείς αργά το πρωί τα σαββατοκύριακα χωρίς να έχει απόκλιση πέραν των δύο ωρών από την ώρα που σηκώνεται τις καθημερινές
• Αποφύγετε την καφεΐνη και τα διεγερτικά αναψυκτικά τύπου κόλα τις απογευματινές ώρες.