Μύρτιλο, το ευρωπαϊκό blueberry
Έχει παρόμοια εμφάνιση με το ξαδελφάκι του το blueberry και είναι γνωστό στην Ευρώπη εδώ και αιώνες για τις ισχυρές αντιοξειδωτικές του ιδιότητες. Ο μικρός αυτός μπλέ-μαύρος, στρογγυλός καρπός είναι πραγματικά μια υπερτροφή αντάξια της φήμης της.
Τα μύρτιλα (bilberries) είναι δημοφιλή στην Ευρώπη εδώ και πάρα πολλά χρόνια ενώ τα blueberries αναπτύχθηκαν αρχικά στις ΗΠΑ το 1920. Και τα δύο φρούτα προσφέρουν μεγάλα διατροφικά οφέλη. Σύμφωνα με μελέτες, τα αντιοξειδωτικά τους μπορεί να έχουν σημαντικά οφέλη για σοβαρά προβλήματα υγείας. Οι μικροί σκουρόχρωμοι καρποί με τη λεπτή γεύση, ανήκουν στην οικογένεια των Ερεικοειδών (Ericaceae), πιο συγκεκριμένα αποτελούν είδος του γένους Vaccinium και είναι τα μόνα φυτά που απαιτούν έδαφος πλούσιο σε αργίλιο για να μεγαλώσουν καλά. Πρόκειται για φυτά χαμηλής ανάπτυξης που αναπτύσσονται μεμονωμένα ή σε ζεύγη και όχι σε συστάδες όπως τα blueberries τα οποία έχουν και περισσότερα αειθαλή φύλλα.
Το μύρτιλο διαμέσου της ιστορίας
Το πρώτο βιβλίο που αναφέρει τους καρπούς του μύρτιλου ως φυτικό φάρμακο είναι η σύσταση της Hildegard of Bingen τον δωδέκατο αιώνα ότι προκαλούν εμμηνόρροια. Η Χίλντεγκαρντ του Μπίνγκεν, γνωστή και ως Αγία Χίλντεγκαρντ και Σίβυλλα του Ρήνου, ήταν Γερμανίδα μύστρια, συγγραφέας, συνθέτης και φιλόσοφος και κατάφερε να γίνει ο σημαντικότερος θρησκευτικός ηγέτης του 12ου αιώνα στην Ευρώπη. Συνέγραψε θεολογικά και βοτανολογικά κείμενα και την αποκάλεσαν την «πιο εξέχουσα φυσιοδίφη και την πιο πρωτότυπη φιλόσοφο της Δύσης του 12ου αιώνα». Τόσο τα αποξηραμένα φύλλα του μύρτιλου όσο και τα φύλλα του χρησιμοποιήθηκαν ευρέως από τον 16ο αιώνα. Την εποχή της βασίλισσας Ελισάβετ, τα μύρτιλα αναμιγνύονταν με μέλι και το σιρόπι αυτό που ονομαζόταν rob, συνταγογραφήθηκε για προβλήματα διάρροιας και στομάχου. Οι βοτανολόγοι της εποχής τα έδιναν επίσης για λοιμώξεις, σκορβούτο και πέτρες στα νεφρά. Τα φύλλα του φυτού χρησιμοποιήθηκαν ως λαϊκό φάρμακο για τον διαβήτη.
Το σύγχρονο ενδιαφέρον για το φυτό οφείλεται εν μέρει στη χρήση των μύρτιλων από τους βρετανούς πιλότους στο Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν παρατήρησαν βελτίωση της νυχτερινής όρασης μετά από κατανάλωση μαρμελάδας από μύρτιλλο πριν από επιδρομές κατά τη διάρκεια της νύχτας. Στις έξι και πλέον δεκαετίες από τότε, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι τα βιοφλαβονοειδή στα μούρα αυτά αποτελούν ισχυρά αντιοξειδωτικά. Στην Ευρώπη, από όπου προέρχεται η καλλιέργεια του μύρτιλου, τα εκχυλίσματά του συστήνονται ως διατροφική φροντίδα για την υγεία των ματιών. Ιδιαίτερα αγαπητά στην Αγγλία και τη Σκωτία, τρώγονται με γάλα και χρησιμοποιούνται σε πίτες, τάρτες, σιρόπια, ζελέ και κρασί.
Φυτοθρεπτικό προφίλ
Πολλά είναι τα οφέλη για τον οργανισμό που πολλοί ισχυρίζονται ότι προσφέρει η κατανάλωση μύρτιλων. Οι ισχυρισμοί αυτοί θα πρέπει βέβαια να τεκμηριωθούν περαιτέρω με μεγαλύτερης κλίμακας επιστημονικές μελέτες. Οι βασικές ουσίες στο μύρτιλο, οι ανθοκυανοσίδες, θεωρούνται ότι μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της κυκλοφορίας, να χτίσουν ισχυρά αιμοφόρα αγγεία και να αποτρέψουν την προσκόλληση των αιμοπεταλίων. Συγκεκριμένα, η έρευνα έχει δείξει ότι οι ανθοκυανοσίδες βοηθούν στη σταθεροποίηση και την προστασία μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται κολλαγόνο, η οποία αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο των φλεβών, των αρτηριών, των τριχοειδών αγγείων και του συνδετικού ιστού.
Τα συστατικά αυτά αυξάνουν επίσης την παραγωγή μιας χρωστικής που ονομάζεται ροδοψίνη, η οποία μπορεί να ενισχύσει τη νυχτερινή όραση. Ιδιαίτερα, οι ανθοκυανοσίδες φαίνεται να δρουν ευνοϊκά στους ιστούς που βρίσκονται στον αμφιβληστροειδή, στο πίσω μέρος του ματιού όπου λαμβάνουν χώρα οι κύριες λειτουργίες όρασης. Άλλες ουσίες γνωστές ως ταννίνες έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και μπορεί να είναι χρήσιμες στον έλεγχο της διάρροιας. Τα μύρτιλα μπορούν να διαδραματίσουν επίσης ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου, της καρδιάς και στην ανταπόκριση στην ινσουλίνη. Είναι πλούσια σε βιταμίνη C, ίνες, μαγγάνιο και πολυφαινόλες οι οποίες διαθέτουν αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες που σχετίζονται με βελτιωμένη καρδιαγγειακή υγεία και μειωμένο κίνδυνο καρκίνου και ορισμένες χρόνιες ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία.
Χρήσεις
Τα φρούτα μπορούν να καταναλωθούν φρέσκα, αλλά συνήθως γίνονται μαρμελάδες, χυμοί, προσθέτονται σε πίτες και επιδόρπια. Στη Γαλλία χρησιμοποιούνται ως βάση για αλκοολούχα ποτά και αποτελούν δημοφιλή γεύση για sorbets. Σε πολλές περιοχές της Ευρώπης, το εκχύλισμα μύρτιλου χρησιμοποιείται ως αρωματική ουσία για κρέπες και διάφορες πίτες.
Φωτεινή Πουρνάρα