Οφέλη και πηγές της βιταμίνης Β5

Το παντοθενικό οξύ όπως αλλιώς ονομάζεται η βιταμίνη Β5, μαζί με άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος Β, είναι απαραίτητο για τον φυσιολογικό μεταβολισμό και τη δημιουργία νέων κυττάρων αίματος. Είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη που είναι γνωστή και ως παντοθενικό οξύ από την ελληνική λέξη «παντόθεν» που σημαίνει «από παντού», επειδή η συγκεκριμένη βιταμίνη είναι διαθέσιμη σε πάρα πολλά τρόφιμα.  Βοηθά τον οργανισμό να επεξεργάζεται τα λίπη και τις πρωτεΐνες και είναι απαραίτητη για να διατηρήσει το νευρικό σύστημα, το δέρμα, τα μαλλιά, τα μάτια και το συκώτι σε υγιή κατάσταση. Χρειαζόμαστε επίσης την B5 για τη σύνθεση και το μεταβολισμό του συνενζύμου Α, το οποίο εμπλέκεται στη σύνθεση των λιπαρών οξέων και είναι σημαντικό για τη μετατροπή των τροφίμων σε λιπαρά οξέα και χοληστερόλη. Επιπλέον, ξέρετε ότι η βιταμίνη Β5 μειώνει την καθημερινή κόπωση και μας κρατά «όρθιους στα πόδια μας» όλη την ημέρα;  

Η ανακάλυψη και σημασία της βιταμίνης Β5

Ανακαλύφθηκε από δύο επιστήμονες, τους Rojer J. Williams και RW Truesdail, το 1931 αλλά απομονώθηκε και μελετήθηκε με επιτυχία μόνο από το 1938 και μετά. Και οι δύο επιστήμονες έλαβαν το βραβείο Mead Johnson για την ανακάλυψη και την έρευνά τους για την απαραίτητη αυτή βιταμίνη. Εκτός από τη συμβολή της στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, η βιταμίνη Β5 βοηθάει να ξεκινήσει η διαδικασία που διασφαλίζει ότι το σώμα μας λαμβάνει αρκετό οξυγόνο. Βοηθά επίσης στην παραγωγή ορμονών που απελευθερώνονται από τα επινεφρίδια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επιτρέπουν στον οργανισμό να αντιμετωπίσει το στρες. Επιπλέον, το παντοθενικό οξύ είναι κρίσιμο για τη διατήρηση ενός υγιούς πεπτικού συστήματος και απαιτείται για τη σύνθεση του συνενζύμου-Α (CoA), ενός ενζύμου που ξεκινά εκατοντάδες μεταβολικές διεργασίες στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης της διάσπασης των μακροθρεπτικών ουσιών.

Παράλληλα, υποστηρίζει την ικανότητα του σώματος να συνθέτει τη χοληστερόλη. Μια συγκεκριμένη μορφή παντοθενικού οξέος (παντεθίνη) μπορεί να μειώσει τα επίπεδα χοληστερόλης. Όπως και με άλλες μορφές βιταμίνης Β, το παντοθενικό οξύ δεν αποθηκεύεται στο σώμα επειδή είναι υδατοδιαλυτό. Η περίσσειά του αποβάλλεται  με τα ούρα, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να το προμηθευόμαστε από τις τροφές κάθε μέρα. Ενώ μια ανεπάρκεια βιταμίνης Β5 συμβαίνει σπάνια, είναι παρόλα αυτά εφικτή και μερικά από τα σημάδια έλλειψής της είναι η κόπωση, η αϋπνία, η κατάθλιψη, η ευερεθιστότητα, ο εμετός, ο πόνος στη κοιλιά, αίσθηση καύσου στα πόδια και οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού.

Οι καλύτερες διατροφικές πηγές

Το παντοθενικό οξύ είναι ευαίσθητο στη θερμότητα και την υγρασία, επομένως τα επεξεργασμένα τρόφιμα που έχουν υποβληθεί σε υψηλής θερμοκρασίας μεθόδους παραγωγής μπορεί να μην αρκούν για να αναπληρώσουν το επίπεδο της βιταμίνης στον οργανισμό. Ευτυχώς, η βιταμίνη Β5 μπορεί να ληφθεί από μια μεγάλη ποικιλία από φρέσκα ζωικά και φυτικά τρόφιμα. Όπως:

• Κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα: Βόειο κρέας, πάπια, κοτόπουλο, αυγά, απλό γιαούρτι, συκώτι και νεφρά
• Μανιτάρια: ιδιαίτερα σιτάκε και κρεμίνι
• Λαχανικά: Κουνουπίδι, κολοκύθα, ψητή πατάτα, καλαμπόκι, γλυκοπατάτα, μπρόκολο, κέιλ, γογγύλια, αγγούρια, κάστανα και σέσκουλα
• Θαλασσινά: Αστακός, οστρακοειδή και άγριος σολομός Αλάσκας
• Φρούτα: Αβοκάντο, φράουλα, πορτοκάλια,  και γκρέιπφρουτ

Οφέλη

• Υγιής πεπτική οδός
• Χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και μείωση τριγλυκεριδίων
• Υγιέστερο και καθαρότερο δέρμα. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στην προαγωγή της επούλωσης των πληγών, να ανακουφίσει την ακμή του προσώπου και να μειώσει τα δερματικά προβλήματα που σχετίζονται με την ακμή.
• Βελτιωμένη υγεία των μαλλιών. Παίζει ρόλο στην τροφή των τριχοθυλακίων, βοηθώντας στη σωστή ανάπτυξη των τριχών και στη μείωση της τριχόπτωσης.
• Μειωμένα συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας.  Η ασθένεια αυτή συνδέεται με ανεπάρκεια του παντοθενικού οξέος. Μελέτες δείχνουν ότι η συμπλήρωση με βιταμίνη B5 μπορεί να συμβάλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων αυτής της αυτοάνοσης διαταραχής.

Εκτός από τα οφέλη που αναφέρθηκαν παραπάνω, το παντοθενικό οξύ μπορεί επίσης να συμβάλει στη διατήρηση της καλής υγείας των ματιών, της σωστής λειτουργίας του ήπατος και ενός υγιούς νευρικού συστήματος.

Πόση βιταμίνη Β5 χρειαζόμαστε καθημερινά;

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει καθορίσει μια επαρκή πρόσληψη για ενήλικες στα πέντε χιλιοστόγραμμα ημερησίως (αυτό ισχύει και για τις έγκυες γυναίκες). Για όσες θηλάζουν, προτείνεται η λήψη επτά χιλιοστογράμμων ημερησίως, ώστε να αντισταθμιστούν οι απώλειες στο μητρικό γάλα. Για τα βρέφη άνω των έξι μηνών, προτείνονται τα τρία χιλιοστόγραμμα ημερησίως. Για τα παιδιά και τους εφήβους, τα τέσσερα και πέντε χιλιοστόγραμμα ημερησίως, αντίστοιχα.

Φωτεινή Πουρνάρα