Ο ρόλος των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στον πρόωρο τοκετό

Ο πρόωρος τοκετός παραμένει η κύρια πρόκληση στην περιγεννητική θνησιμότητα και νοσηρότητα στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Οι υπάρχουσες στρατηγικές για τη μείωση του κινδύνου αυτού δεν είναι κατάλληλες ως γενικότερη στρατηγική προστασίας του πληθυσμού, λόγω του κόστους τους και της ανάγκης για κλινική εμπειρία. Ωστόσο, περισσότερο από το 50% των πρόωρων τοκετών βιώνεται από γυναίκες χωρίς προϋπάρχοντες παράγοντες κινδύνου. Η πρόωρη γέννα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 85% όλων των επιπλοκών και θανάτων που σχετίζονται με τον τοκετό. Η πρόληψή της παραμένει το πιο δύσκολο θέμα στη μαιευτική και τη νεογνική φροντίδα. Διάφορες έρευνες μέχρι τώρα έχουν δείξει ότι τα ιχθυέλαια δρουν ως ανταγωνιστικοί αντίπαλοι δύο προσταγλανδινών και μπορούν να στοχεύσουν στην πρόωρη ωρίμανση του τραχήλου της μήτρας και να προστατεύσουν από μια πολύ πρόωρη γέννα. Αυτά τα έλαια είναι ασφαλή και καλά ανεκτά από τις έγκυες γυναίκες και αναλύσεις από τυχαιοποιημένες μελέτες δείχνουν ότι ενδέχεται να αποτελέσουν μια πολλά υποσχόμενη λύση για την πρόληψη του πρόωρου τοκετού.

Καμιά μέλλουσα μητέρα δεν θέλει να γεννήσει πρόωρα, επειδή ένα πρόωρο μωρό που γεννήθηκε στις 37 εβδομάδες ή νωρίτερα, κινδυνεύει περισσότερο να είναι λιποβαρές και να παρουσιάσει μακροπρόθεσμες επιπλοκές στην υγεία, όπως βλάβες στην όραση και αναπτυξιακή υστέρηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει και στο θάνατο του βρέφους. Οι γιατροί δεν έχουν ακόμη εντοπίσει την αιτία του πρόωρου τοκετού, αλλά έχουν ανακαλύψει τους κινδύνους που σχετίζονται με αυτό όπως το άγχος, η κυοφορία περισσότερων του ενός εμβρύου καθώς και επιπλοκές της εγκυμοσύνης όπως ο διαβήτης κύησης και η προεκλαμψία. Ωστόσο, οι πρόωροι τοκετοί μπορούν να συμβούν στον οποιονδήποτε, σχεδόν οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ξαφνικά.

Πρόσφατα, η ανασκόπηση Cochrane, που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικών Ερευνών της Νότιας Αυστραλίας (SAHMRI) σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Γυναικών και Παιδιών και το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας, αξιολόγησε τα συνδυαστικά αποτελέσματα 70 προηγούμενων τυχαιοποιημένων μελετών που περιελάμβαναν σχεδόν 20.000 γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Η επισκόπηση αυτή δημοσιεύθηκε στο Cochrane Review και μπορεί να αποτελέσει το κλειδί για τη μείωση των εκτιμώμενων 15 εκατομμυρίων πρόωρων γεννήσεων, οι οποίες περιλαμβάνουν δυστυχώς και ένα εκατομμύριο θανάτους νεογνών παγκοσμίως. Τα δεδομένα των επιστημόνων επικεντρώθηκαν στα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ιδιαίτερα το docosahexaenoic acid (DHA) και το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA), τα οποία βρίσκονται στα συμπληρώματα λιπαρών ψαριών και ιχθυελαίου. Τα ξεκάθαρα ευρήματα των ερευνητών συνοψίζονται στο ότι, σε σύγκριση με τις έγκυες γυναίκες που δεν έλαβαν συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών, οι μητέρες που έλαβαν είχαν 11% χαμηλότερο κίνδυνο για τοκετό πριν από την 37η εβδομάδα και 42% μικρότερο κίνδυνο για τοκετό πριν από την 34η εβδομάδα.

Άλλες αξιόπιστες αποδείξεις που προέκυψαν από την ανάλυση είναι ότι οι γυναίκες που κατανάλωναν περισσότερο λιπαρά ψάρια ή πήραν συμπληρώματα ωμέγα-3 ήταν επίσης 10% λιγότερο πιθανό να γεννήσουν ένα μωρό που θα ζύγιζε λιγότερο από 2,5 κιλά. Τα στοιχεία έδειξαν επίσης 25% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου για τα βρέφη. Τα πρόσφατα αυτά ευρήματα ήταν μια πλήρης ανατροπή της σύστασης του 2006, στην οποία είχε επισημανθεί ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για να υποστηριχθεί η συμπλήρωση με ωμέγα-3 στις έγκυες γυναίκες. Βάσει αυτών των πρόσφατων αποτελεσμάτων η βέλτιστη δόση ενός ωμέγα-3 συμπληρώματος ημερησίως είναι μεταξύ 500 έως 1000 χιλιοστογραμμάρια, δόση που περιέχει τουλάχιστον 500 χιλιοστόγραμμα DHA ξεκινώντας από τις 12 εβδομάδες της κύησης. «Δεν υπάρχουν πολλές επιλογές για την πρόληψη του πρόωρου τοκετού, έτσι τα νέα αυτά ευρήματα είναι πολύ σημαντικά για τις έγκυες γυναίκες, τα μωρά και τους γιατρούς που τους φροντίζουν», δήλωσε η Philippa Middleton, αναπληρωτής καθηγήτρια του Cochrane Pregnancy and Childbirth στο Ινστιτούτο SAHMRI.

Μπορείτε να πάρετε τα απαραίτητα ω3 και από τη διατροφή σας. Τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι η σόγια, το tofu, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα καρύδια, το μουρουνέλαιο, οι σπόροι chia, ο λιναρόσπορος. Ψάρια όπως ο σολομός, το σκουμπρί, ο γαύρος, οι σαρδέλες και ο τόνος είναι επίσης καλές πηγές λιπαρών οξέων. Ορισμένα δημητριακά, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα είναι επίσης εμπλουτισμένα με ωμέγα-3.

Φωτεινή Πουρνάρα