Τα πάντα γύρω μας φτιάχνονται από χημικές ουσίες

Οι λέξεις «χημικές ουσίες» προκαλούν φόβο στους περισσότερους από εμάς. Ό,τι τρώμε όμως, αποτελείται από χημικές ουσίες και στο φυσικό κόσμο γύρω μας τα πάντα είναι κατασκευασμένα από αυτές. Κάποιες χημικές ουσίες, όπως τα φάρμακα, τα καλλυντικά ή τα καθαριστικά οικιακής χρήσης, είναι τεχνητές. Πολλές άλλες στις οποίες είμαστε καθημερινά εκτεθειμένοι εμφανίζονται φυσικά και βρίσκονται στην τροφή μας, στον αέρα ή στο νερό. 

Παρασκευή, 21 Ιουλίου 2017

Παρά το ότι πολλά προϊόντα ισχυρίζονται το αντίθετο, δεν υφίσταται ο όρος «χωρίς χημικές ουσίες». Τα πάντα είναι κατασκευασμένα από αυτές. Δεν έχει σημασία αν ζείτε από τη γη ακολουθώντας πρακτικές βιολογικής γεωργίας αποκλειστικά ή κατοικείτε σε μια μεγαλούπολη καταναλώνοντας μόνο επεξεργασμένα τρόφιμα. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση, το περιβάλλον και η διατροφή σας αποτελείται από χημικά. Το πρόβλημα είναι ότι έχει γίνει κατάχρηση της λέξης «χημικό» και έχει σε πολλές περιπτώσεις παρερμηνευθεί. Η μαγειρική π.χ. από μόνη της είναι πραγματικά μόνο χημεία. Το ζέσταμα, η ψύξη ή το ανακάτεμα είναι όλες διαδικασίες που χρησιμοποιούνται στην κουζίνα και όταν μαγειρεύετε, μια πληθώρα διαφορετικών φυσικών και χημικών διεργασιών παίρνουν ταυτόχρονα μέρος για να μετατρέψουν τα συστατικά (δηλαδή τα χημικά προϊόντα) που χρησιμοποιείτε στο τελικό επιθυμητό αποτέλεσμα.

Η ιδέα ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ των «φυσικών» χημικών ουσιών, όπως εκείνων που βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά και της συνθετικής εκδοχής αυτών των χημικών ουσιών, είναι απλά ένας κακός τρόπος θεώρησης του κόσμου. Υπάρχουν πολλές χημικές ουσίες στα φυσικά αρώματα και χρώματα των τροφίμων. Οτιδήποτε γύρω μας αποτελείται από χημικές ουσίες, είτε βρίσκεται στη φύση είτε γίνεται σε ένα εργαστήριο. Αυτό σημαίνει ότι οτιδήποτε μυρίζουμε ή γευόμαστε, είναι μια αντίδραση σε χημικές ουσίες. Η χαρακτηριστική οσμή του γαρύφαλλου για παράδειγμα, προέρχεται από μία χημική ουσία που ονομάζεται ευγενόλη. Και η κανέλα παίρνει το άρωμα και τη γεύση της από την κινναμαλδεΰδη. Με άλλα λόγια και οι τεχνητές και οι φυσικές γεύσεις περιέχουν χημικές ουσίες. Η διάκριση μεταξύ τους είναι η πηγή των χημικών ουσιών.

Φυσικές γεύσεις και αρώματα δημιουργούνται από οτιδήποτε μπορεί να καταναλωθεί, όπως τα ζώα και τα λαχανικά, ακόμα και αν αυτά τα βρώσιμα πράγματα περνούν από επεξεργασία στο εργαστήριο. Τα τεχνητά αρώματα προέρχονται από κάτι μη βρώσιμο, όπως είναι το πετρέλαιο, το οποίο υποβάλλεται σε επεξεργασία για τη δημιουργία χημικών αρωματικών υλών. Μερικές φορές ένα χημικό άρτυμα θα μπορούσε να γίνει από φυσικές ή τεχνητές πηγές αλλά το μόριο που προκύπτει είναι το ίδιο, η διαδρομή που ακολουθείται για να κατασκευαστεί μπορεί να είναι διαφορετική.

Γιατί τότε να χρησιμοποιούμε τεχνητές γεύσεις και αρώματα; Οι συνθετικές χημικές ουσίες έχουν μικρότερο γενικά κόστος παραγωγής από τις φυσικές πηγές. Επίσης, είναι δυνητικά ασφαλέστερες, επειδή έχουν αυστηρά δοκιμαστεί και χρησιμοποιηθεί. Η παραγωγή τους μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι πιο φιλική προς το περιβάλλον, καθώς δεν απαιτεί τεράστιες εκτάσεις που θα πρέπει να καλλιεργηθούν για να δώσουν την πρώτη ύλη. Η βανιλλίνη, για παράδειγμα έχει τη γεύση και την οσμή της βανίλιας. Στη φύση, η βανιλλίνη προέρχεται από ένα φυτό του Μεξικό αλλά η διαδικασία παραγωγής αυτής της αγνής, φυσικής χημικής ουσίας είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και δαπανηρή. Έτσι, οι επιστήμονες βρήκαν τον τρόπο να φτιάξουν μια συνθετική μορφή της βανιλίνης. Το 2006, η Γιαπωνέζα ερευνήτρια Mayu Yamamoto βρήκε τον τρόπο εξαγωγής βανιλλίνης από τα περιττώματα της αγελάδας και τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ig από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι μπορεί να υπάρχουν και πολλές χημικές ουσίες στη φυσική γεύση ενός τροφίμου όπως και στο τεχνητό αντίστοιχό του. Ο αριθμός των χημικών συστατικών που χρησιμοποιούνται για να κάνουν το τεχνητό άρωμα της φράουλας σε ένα smoothie του εμπορίου για παράδειγμα, είναι παρόμοιος χημικά με τον αριθμό των χημικών ουσιών σε μια φρέσκια φράουλα. Η τεχνητή γεύση του σταφυλιού προέρχεται από χημική ουσία που υπάρχει στα μωβ σταφύλια και όχι στα κόκκινα ή κίτρινα σταφύλια που έχουμε συνηθίσει να αγοράζουμε. Αυτός είναι και ο λόγος που τα γλυκά ή αναψυκτικά με τεχνητή γεύση σταφυλιών έχουν μωβ χρώμα ή γιατί η γεύση των σταφυλιών που αγοράζουμε δεν μοιάζει καθόλου με αυτό το ψεύτικο πράγμα.

Μερικές φυσικά αρώματα και γεύσεις μπορεί να είναι πιο επικίνδυνες από ό,τι οι αντίστοιχες τεχνητές. Ίχνη κυανίου μπορεί να βρεθούν σε τεχνητή γεύση αμύγδαλου αλλά και βενζαλδεϋδη στο φυσικό πικραμύγδαλο. Τα ωμά φασόλια σόγιας από τα οποία φτιάχνεται η σάλτσα σόγιας, είναι επίσης τοξικά. Η βιομηχανική σάλτσα σόγιας γίνεται από οξύ-υδρολυμένη φυτική πρωτεΐνη και όχι από το βράσιμο της σόγιας. Τέλος, πολλοί άνθρωποι ανησυχούν επίσης για χημικές ουσίες όπως τα MSG που προστίθενται στις τροφές. Ωστόσο, οι ερευνητές αμφισβητούν τη σχέση μεταξύ πονοκεφάλων και MSG, που ονομάζεται «σύνδρομο του κινέζικου εστιατορίου» και θεωρούν ότι τα συμπτώματα αυτά προκαλούνται από μεγάλες ποσότητες αλατιού.

Φωτεινή Πουρνάρα

Όροι: 
Κατηγοριες: