Υποχρεωτική σήμανση της χώρας προέλευσης σε κρέας και γάλα
Πώς θα αποφύγει ο καταναλωτής τα αμνοερίφια εξωτερικού που ‘βαπτίζονται’ ελληνικά ή το κρέας αγνώστου προελεύσεως; Η Ευρωβουλή ζητεί την υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης για όλα τα προϊόντα με βάση το κρέας ή το γάλα.
Σύμφωνα με έρευνα του ευρωβαρομέτρου (2013), το 84% των πολιτών της ΕΕ θεωρούν ότι είναι απαραίτητη η αναγραφή της προέλευσης του γάλακτος, το 88% θεωρεί απαραίτητη την επισήμανση προέλευσης του κρέατος (πέρα του βοδινού, χοιρινού, αιγοπρόβειου και των πουλερικών για τα οποία ισχύει ήδη η υποχρέωση αναγραφής της χώρας προέλευσης), και περισσότερο από το 90% θεωρεί σημαντική και την επισήμανση στα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Όπως σημειώνεται σχετικά, το Ευρωκοινοβούλιο έχει υιοθετήσει αρκετά ψηφίσματα για την επισήμανση της χώρας προέλευσης. Στο ψήφισμά του της 11ης Φεβρουαρίου 2015, κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει νομοθετικές προτάσεις για την υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης του κρέατος στα επεξεργασμένα τρόφιμα, προκειμένου να διασφαλιστεί η μεγαλύτερη διαφάνεια στην διατροφική αλυσίδα και να υπάρξει καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ακόμη προβεί στην κατάθεση τέτοιων προτάσεων, αναφέροντας ότι αιτία είναι το πρόσθετο κόστος που έχει η υποχρεωτική αναγραφή της χώρας προέλευσης για τη βιομηχανία ενώ σημαντική είναι και η αποφυγή μετακύλισης του κόστους αυτού στους καταναλωτές.
Οι προσπάθειες για υποχρεωτική αναγραφή είχαν αρχίσει το 2002, μετά την πανευρωπαϊκή επιδημία σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας (BSE) στα βοοειδή, και κατέληξαν σε μία πρώτη οδηγία για την αναγραφή προέλευσης, αλλά μόνο για το φρέσκο κρέας. Το 2013, μετά από νέο διατροφικό σκάνδαλο με κρέας αλόγου, που είχε χρησιμοποιηθεί αντί βόειου κρέατος σε προμαγειρεμένα κατεψυγμένα λαζάνια, οι υπέρμαχοι της υποχρεωτικής αναγραφής επανήλθαν δριμύτεροι.
Ωστόσο η Κομισιόν εξακολουθεί να δηλώνει αντίθετη σε μία επέκταση της σήμανσης σε όλα τα προϊόντα κρέατος και γάλακτος. Και αυτό γιατί, όπως δηλώνει στο Στρασβούργο ο αρμόδιος επίτροπος Βιτένις Αντριουκάιτις ‘το συμπέρασμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ότι η υποχρεωτική σήμανση δεν είναι η καλύτερη λύση, εάν λάβουμε υπόψη: πρώτον, την περιορισμένη προθυμία των καταναλωτών να πληρώσουν γι’ αυτήν την πληροφορία, δεύτερον, τον διοικητικό φόρτο, και τρίτον, τις επιπτώσεις του μέτρου στο εμπόριο και την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Συνεπώς η Κομισιόν δεν εξετάζει επιπλέον νομοθετικά μέτρα’.
Πολλοί ευρωβουλευτές συντάσσονται με την άποψη της Κομισιόν, θεωρώντας ότι οι ευρωπαίοι πολίτες δεν δίνουν προτεραιότητα στην αναλυτική πληροφόρηση για το προϊόν που αγοράζουν. Η Γερμανίδα ευρωβουλευτής των χριστιανοδημοκρατών Ρενάτε Ζόμερ δηλώνει χαρακτηριστικά: ‘Στην πραγματικότητα ο καταναλωτής δεν ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι κυρίως η τιμή, η γεύση και ο χρόνος διατήρησης του προϊόντος. Επιπλέον, μερικά κράτη-μέλη θέλουν να οχυρώσουν την αγορά τους απέναντι στον ανταγωνισμό και να πείσουν τον καταναλωτή ότι τα δικά τους προϊόντα είναι εξ΄ορισμού καλύτερα. Αλλά αυτό δεν ισχύει’.
Σύμφωνα με σχετική έρευνα της Κομισιόν, η υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης θα προκαλούσε επιπλέον κόστος τουλάχιστον 15-20% στους ευρωπαίους παραγωγούς και αυτό το κόστος προφανώς θα μετακυλιόταν στον καταναλωτή. Ως εναλλακτική λύση για λόγους κόστους προτείνεται είτε η εθελοντική σήμανση είτε μία ειδική ετικέτα για προϊόντα με προέλευση εκτός ΕΕ.
Ωστόσο τα επιχειρήματα αυτά δεν ευσταθούν, λέει ευρωβουλευτής των Πρασίνων Μάρτιν Χόιζλινγκ. ‘Τα επιχειρήματα που ακούγονται για να αποφύγουμε την υποχρεωτική αναγραφή στο κρέας είναι τα ίδια με αυτά που είχαμε ακούσει παλαιότερα για να μην καθιερώσουμε την αναγραφή στα αυγά ή στα λαχανικά. Στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο: με την υποχρεωτική αναγραφή βοηθάμε τους αγρότες και κυρίως τους μικρούς παραγωγούς στην περιφέρεια. Αυτή είναι άλλωστε και η διεθνής τάση στην αγορά τροφίμων’.
Η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών συμμερίζεται την άποψη αυτή και επιμένει σε υποχρεωτική αναγραφή για τρεις κατηγορίες, το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα επεξεργασμένα τρόφιμα, που εκπροσωπούν πάνω από το 50% της παραγωγής τροφίμων στην ΕΕ. Όπως επισημαίνει η ευρωβουλευτής Λυν Μπόιλαν ‘το επιχείρημα του κόστους δεν πείθει. Το έχουμε αποδείξει στην Ιρλανδία, όπου υπάρχει σήμανση για τη χώρα προέλευσης του κρέατος και τόσο οι παραγωγοί, όσο και οι λιανοπωλητές, επικροτούν το μέτρο. Επομένως, η υποχρεωτική αναγραφή είναι ωφέλιμη για το εμπόριο’.
